Dankzij telescopen hernieuwbare energie voor geïsoleerde Chileense gemeenschappen
De bouw van een hernieuwbaar energiesysteem voor een telescoop in de geïsoleerde Atacama-woestijn in Chili kan ook voorzien in 66% van de energiebehoefte van een nabijgelegen gemeenschap, wat weer perspectieven biedt voor andere afgelegen infrastructuurprojecten. Dat blijkt uit zojuist gepubliceerd onderzoek in Nature Sustainability.
De integratie van hernieuwbare energiebronnen in het ontwerp van de AtLAST-telescoop kan de astronomische gemeenschap op het Chajnantor-plateau en de nabijgelegen woonwijken kennis laten maken met duurzamere energiesystemen. Het vermindert de plaatselijke afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en levert hernieuwbare energie op.
Het onderzoek toont aan dat het overnemen van soortgelijke energiesystemen bij nabijgelegen telescopen de energieopwekking op basis van fossiele brandstoffen met 30 GWh per jaar zou kunnen verminderen, waardoor de uitstoot met 18-24 kiloton kooldioxide-equivalent afneemt. Tegelijkertijd komt de toegang tot betaalbare hernieuwbare energie voor de omliggende gemeenschappen dan binnen handbereik.
Afgelegen astronomische faciliteiten
Het Chajnantor-plateau in de Atacamawoestijn in Chili, waar observatoria zoals het Atacama Pathfinder Experiment (APEX) en de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) zijn gevestigd, is een toplocatie voor astronomen van over de hele wereld. Door de geïsoleerde ligging zijn astronomische faciliteiten echter vaak niet aangesloten op het nationale elektriciteitsnet en zijn ze afhankelijk van diesel- en gasgeneratoren voor hun energievretende activiteiten.
Atacamawoestijn toplocatie voor zonne-energie
De Atacamawoestijn is ook een toplocatie voor zonne-energieprojecten, met de hoogste niveaus van zonnestraling ter wereld. Maar hoewel 85% van de Chileense zonne-energieprojecten in dit gebied plaatsvindt, betalen bewoners van het gebied meer voor hun energie dan de bewoners van de hoofdstedelijke regio. Het nationale elektriciteitsnet eindigt bijvoorbeeld op 100 km van San Pedro de Atacama, dat naast Patagonië een van de meest prominente toeristische bestemmingen in Chili is. De stad en de omliggende gebieden waren tot 2022 uitsluitend aangewezen op diesel- en aardgasgeneratoren en kampen regelmatig met stroomuitval. De meeste hernieuwbare energie die in de regio wordt opgewekt, gaat naar lithiummijnen naar andere provincies.
Volgens de onderzoekers kan met de overtollige energie van het energiesysteem van de AtLAST-telescoop ook San Pedro de Atacama van energie worden voorzien. “Een hernieuwbaar zonne-energiesysteem dat de telescoop van energie kan voorzien, zou 66% van de elektriciteitsbehoefte van San Pedro de Atacama kunnen dekken zonder extra zonnecel- of batterijcapaciteit,” zegt co-auteur Luis Ramirez Camargo, onderzoeker aan het Copernicus Instituut voor Duurzame Ontwikkeling van de Universiteit Utrecht.
Energiecoöperaties
Dit idee is gebaseerd op energiecoöperaties, een samenwerkingsverband van publieke, private en commerciële partijen die gezamenlijk investeren in energie-infrastructuur, deze delen of energiediensten leveren, en is gebaseerd op een open en eerlijke besluitvorming. De onderzoekers regelden dat plaatselijke bewoners en andere betrokken partijen hun visie konden geven op de uitdagingen en kansen voor een duurzamer energiesysteem in het gebied rond San Pedro de Atacama.
“Deelname van degenen die het werkelijk aangaat aan de discussie en hen laten meebeslissen is essentieel om rechtvaardige, lokaal toepasbare oplossingen voor de energietransitie te realiseren,” zegt hoofdauteur Guillermo Valenzuela Venegas, onderzoeker aan de Universiteit van Oslo.
“Wanneer je de baten via een energiecoöperatie verdeelt onder meerdere belanghebbenden leidt dat tot een meer sociaal geaccepteerde en rechtvaardige energietransitie,” zegt Ramirez Camargo. “Ons onderzoek laat zien dat de astronomie het goede voorbeeld kan geven in de dringend gewenste overgang naar een rechtvaardige wereld van netto emissies, waardoor onze planeet leefbaar blijft en niemand achterblijft.”
Publication
Valenzuela Venegas G. et al. (2024) A renewable and socially accepted energy system for astronomical telescopes. Nature Sustainability.