Column Beatrice de Graaf over herdenken: "blijf vooral de namen noemen"

Prof. dr. Beatrice de Graaf (Geschiedenis van de internationale betrekkingen) schreef een column voor NRC en NRC.next waarin ze sprak over het belang van namen in processen van herdenking. Ze benadrukt in het stuk hoe belangrijk het is om de namen van slachtoffers te weten, niet alleen voor nabestaanden maar ook binnen de maatschappij. De Graaf schreef het stuk naar aanleiding van de aanslagen in België. 

Het is niet vreemd dat sinds de Holocaust vele historici zich hebben gespecialiseerd in het opstellen van zogenoemde Totenlisten, schrijft De Graaf. Wanneer die namen er niet zijn wordt herdenken bemoeilijkt, legt de hoogleraar uit: "Ungrievable lives, daarover schreef Judith Butler. Dat zijn mensen die niet alleen van hun leven zijn beroofd, maar ook nog van hun nagedachtenis, zoals dat dikwijls gaat in dictatoriale of terroristische regimes. Die bekommeren zich niet om namen, voor hen zijn mensen nummers, afval waar je van af wilt." En het noemen van namen is niet alleen een kwestie van het verleden herdenken, er zijn ook andere belangrijke kanten aan dit proces, die verder de toekomst in strekken. Wanneer slachtoffers van door de staat uitgevoerde acties een naam krijgen hebben we bijvoorbeeld te maken met schuldclaims en politieke belangen in het heden. Naast figuren als dictators en terroristen, die de geschiedenisboeken ingaan door hun daden, is het dus ook van groot belang dat we "de kleine geschiedenis van uitgewiste levens" blijven vertellen, aldus De Graaf.

Deze column verscheen in een grote Geschiedenisspecial in de weekendbijlage van NRC Handelsblad (26-27 maart).