Cognitieve functies van kinderen meten met virtuele speelgoedwinkel
Na het succes van de virtuele supermarkt hebben onderzoekers van de Universiteit Utrecht en het Kenniscentrum Revalidatiegeneeskunde Utrecht een subsidie ontvangen om een virtuele speelgoedwinkel te bouwen. Neuropsycholoog Tanja Nijboer: “Met de virtuele supermarkt doen we inmiddels al enige jaren onderzoek naar cognitieve functies en vaardigheden van patiënten die bijvoorbeeld een beroerte hebben gehad. Voor onderzoek met kinderen kunnen we hetzelfde gaan doen, in een omgeving die veel beter zal passen bij hun belevingswereld: de speelgoedwinkel.”
Kinderen kunnen door verschillende oorzaken op jonge leeftijd hersenletsel oplopen. Het kan aangeboren zijn, doordat er bijvoorbeeld een tekort aan zuurstof bij de geboorte was. Het letsel kan zich ook ontwikkelen tijdens de levensloop (bijvoorbeeld in het geval van epilepsie) of ineens verkregen worden door een klap op het hoofd. Hersenschade heeft natuurlijk uiteenlopende gevolgen voor de ontwikkeling van het kind. Nijboer: “Het kind kan motorische problemen hebben. Maar ook meer onzichtbare gevolgen in de denkfuncties zijn mogelijk: denk aan problemen met het geheugen, met aandacht, planning, sociale interacties.”
Protocol tot 5 jaar oud
In het Wilhelmina Kinderziekenhuis (WKZ) worden kinderen met hersenschade volgens een landelijk gestandaardiseerd protocol gevolgd tot ze 5 jaar oud zijn, en op indicatie langer. Tijdens deze controlemomenten ondergaan zij op verschillende momenten testen voor cognitie, gedrag en motoriek. Cognitieve functies en vaardigheden zijn daar een onderdeel van. Op dit moment wordt deze functies in kaart gebracht met een neuropsychologisch onderzoek. Nijboer: “We gaan nu onze virtuele supermarkt ombouwen tot een virtuele speelgoedwinkel. Het plan is om straks kinderen vanaf de leeftijd van 5 jaar uit te nodigen. Met deze VR-simulatie kunnen we hun cognitieve functies en vaardigheden veel genuanceerder en gedetailleerder in kaart brengen.”
Al die oogbewegingsdata gebruiken we om een vollediger beeld van de cognitieve vaardigheden van de kinderen te krijgen.
Oogbewegingsdata
De kinderen die meewerken aan het onderzoek wanen zich dankzij de VR-bril in een speelgoedwinkel. Van de onderzoekers krijgen de kinderen enige opdrachten mee. “Ze moeten bijvoorbeeld op zoek naar verschillende soorten speelgoed. Om te bewegen in de virtuele speelgoedwinkel maken ze gebruik van een joystick.” De Utrechtse onderzoekers kijken gedurende de virtuele zoektocht in de speelgoedwinkel met de kinderen mee. “Wij zien op een scherm waar de kinderen naar kijken, hoe lang en hoe vaak ze naar iets kijken, hoe ze navigeren, of ze afgeleid zijn en of ze uiteindelijk bij het juiste speelgoed uitkomen. Al die oogbewegingsdata, verkregen via ‘eye-tracking’, gebruiken we om een vollediger beeld van de cognitieve vaardigheden van de kinderen te krijgen.”
De virtuele speelgoedwinkel kan financieel gesteund worden. Op de website van De Hoogstraat Revalidatie is meer informatie over doneren te vinden.