Bezetting Janskerkhof 15a

Op dinsdag 3 juni vond er een bezetting plaats van een van onze universiteitspanden (Janskerkhof 15a). De aanwezigen demonstranten eisten dat de UU al haar banden met Israëlische instellingen verbreekt. Ondanks verschillende pogingen is het niet gelukt om tot afspraken te komen om de veiligheid in het gebouw te blijven garanderen. Dit kwam mede doordat de demonstranten een eigen deurbeleid wilden hanteren – ook na sluitingstijd, en omdat Security-medewerkers in het begin van de avond de toegang tot het pand geweigerd werd. Vanwege onaanvaardbare veiligheidsrisico’s zijn de aanwezigen op woensdagochtend vroeg gevorderd om te vertrekken. Na een tweede vordering hebben zij het pand zelfstandig verlaten. 

Demonstreren hoort bij onze democratie, en dus ook bij onze universiteit. Het College van Bestuur heeft daarom in mei anderhalve week een protest op het binnenplein van de universiteitsbibliotheek toegestaan, onder duidelijke afspraken. Er zijn binnen Universiteit Utrecht verschillende manieren om de dialoog te voeren en gehoord te worden, zoals via de medezeggenschap. Het bestuur luistert naar alle meningen en weegt die zorgvuldig mee in de besluitvorming. Je hoeft geen pand te bezetten om gehoord te worden.

Complexe afweging van rechten

Bij protesten in en om onze gebouwen wegen we steeds verschillende rechten tegen elkaar af: het recht op protest, de vrijheid van meningsuiting, het recht op onderwijs én onze verantwoordelijkheid voor fysieke en sociale veiligheid. Die afweging is complex en vraagt om zorgvuldige keuzes. De Universiteit Utrecht is daarbij altijd verantwoordelijk voor de veiligheid van mensen die zich in onze panden bevinden, dus ook van actievoerders die een pand of buitenruimte bezetten.

Bij de bezetting van Janskerkhof 15a is voortdurend een afweging gemaakt tussen de verschillende rechten van zowel actievoerders, studenten en medewerkers en de universiteit. Er is uitvoerig met de actievoerders gesproken over de mogelijkheden tot demonstreren. Een belangrijke voorwaarde voor de UU is daarbij dat Security de leiding heeft over het deurbeleid en dat er na sluitingstijd wel mensen uit het gebouw kunnen, maar niet (terug) naar binnen, om zo extra toestroom na sluitingstijd van het pand te voorkomen.

Op die voorwaarden wilden de demonstranten niet ingaan. Ook kregen Security-medewerkers aan het begin van de avond geen toegang meer tot het gebouw, ondanks dat dit eerder die middag wel mogelijk was. Binnen waren alle veiligheidscamera’s van de UU afgeplakt door de demonstranten: hierdoor had de universiteit dus geen zicht meer op wat er zich binnen afspeelde.

Ondanks verschillende gesprekken met de actievoerders hierover, en herhaalde verzoeken om het pand vrijwillig te verlaten, is daar geen gehoor aan gegeven. Het College van Bestuur zag zich daarom genoodzaakt om het pand te vorderen. Na overleg van en met de driehoek is er kort na 07:00 uur op woensdagochtend twee keer gevorderd in aanwezigheid van de politie. De groep van ongeveer vijftien tot twintig mensen die nog aanwezig was in het pand, is daarna zelfstandig vertrokken.

’We blijven in gesprek over moeilijke thema’s’

“We begrijpen dat onze studenten en collega’s vol afschuw kijken naar de gebeurtenissen in Gaza”, aldus Anton Pijpers, collegevoorzitter van de Universiteit Utrecht. “De zorgen over het humanitaire leed worden ook binnen het bestuur diep gevoeld. We delen de ontreddering over het aanhoudende geweld en het gebrek aan uitzicht op een vreedzame oplossing. Gezaghebbend wetenschappelijk onderzoek spreekt inmiddels van genocidaal geweld. De recente acties van de Israëlische regering, waaronder de blokkades van voedsel en hulp en de gedwongen verplaatsing van bewoners, zijn voor ons aanleiding geweest om ons beleid rondom samenwerkingen aan te scherpen.”

“Juist omdat wij begrijpen waar studenten en medewerkers zich zorgen over maken, hebben we lang ruimte gegeven voor dit protest en hebben we geprobeerd tot strikte afspraken te komen”, aldus Anton Pijpers. “Maar een bezetting brengt risico’s met zich mee die we niet kunnen negeren. We begrijpen dat dit emoties oproept. Tegelijk moeten we verantwoordelijkheid nemen voor een veilige omgeving waarin onderwijs en onderzoek kunnen doorgaan.” 

“We blijven het gesprek voeren over moeilijke maatschappelijke thema’s, binnen en buiten de universiteit. We nodigen onze studenten en medewerkers uit om hun stem te laten horen via de bestaande kanalen, in een sfeer van wederzijds respect en veiligheid.”