Anne Beaulieu benoemd tot hoogleraar Kennisinfrastructuren voor Duurzaamheid
Professor Anne Beaulieu is benoemd tot hoogleraar op de nieuw opgerichte leerstoel Kennisinfrastructuren voor Duurzaamheid binnen het Copernicus Instituut voor Duurzame Ontwikkeling (departement Sustainable Development) van de Faculteit Geowetenschappen. De benoeming zal ingaan op 1 februari 2026. Zij zal zich richten op de ontwikkeling van kennisinfrastructuren op het gebied van biodiversiteit en klimaatwetenschap voor een leefbare toekomst.
“Ik ben heel blij professor Beaulieu te mogen verwelkomen”, zegt prof. Annemarie van Wezel, decaan van de Faculteit Geowetenschappen. “Haar diepgaande expertise op het gebied van kennisinfrastructuren, datapraktijken en reflexief onderzoek is essentieel om zowel te reflecteren op bestaande kennisinfrastructuren als om infrastructuren voor duurzaamheid verder te verbeteren. Dit omvat ook onze eigen prestaties als universiteit op het gebied van onderzoek en onderwijs in duurzaamheidswetenschappen.”
Professor Beaulieu komt naar de Universiteit Utrecht vanuit de Rijksuniversiteit Groningen, waar ze momenteel de Aletta Jacobs-leerstoel Kennisinfrastructuren bekleedt. “Ik ga voortbouwen op de collaboratieve benadering van kennisinfrastructuren die ik heb ontwikkeld op het gebied van biodiversiteit en klimaatwetenschap. Dit werk maakt het mogelijk om kritisch èn constructief te zoeken naar verbeteringen voor het gebruik en ontwerp van kennisinfrastructuren, met name wat betreft de dataficatie van duurzaamheid.”
Onderzoek op het snijvlak van kennis en duurzaamheid
Het onderzoek van Beaulieu bevindt zich op het snijvlak van wetenschaps- en technologiestudies, milieufilosofie en datastudies. Ze onderzoekt hoe kennis wordt geproduceerd, gedeeld en vertrouwd, en hoe datasystemen van invloed zijn op wiens perspectieven meetellen bij het aanpakken van kwesties als klimaatverandering en biodiversiteit.
Ik ga voortbouwen op de collaboratieve benadering van kennisinfrastructuren die ik heb ontwikkeld op het gebied van biodiversiteit en klimaatwetenschap.”
Beaulieu promoveerde in Science & Technology Dynamics aan de Universiteit van Amsterdam en heeft tien jaar als onderzoeker gewerkt bij de groep Networked Research and Digital Information en bij de Virtual Knowledge Studio for the Humanities and Social Sciences van de KNAW. Ze heeft veel gepubliceerd over de rol van etnografische methoden bij het begrijpen van datapraktijken en was directeur van het Data Research Centre in Groningen (2019-2023). Onlangs was ze fellow bij het Institute for Advanced Study in Amsterdam (2023-24).
Kennisinfrastructuren voor een leefbare toekomst
In haar nieuwe functie zal professor Beaulieu een centrale rol spelen in het verbinden van theoretische, normatieve en empirische perspectieven op duurzaamheid. “Samen met collega's van de Universiteit Utrecht zal ik de teamwetenschappelijke aanpak die ik heb ontwikkeld aan de Rijksuniversiteit Groningen, Campus Fryslân, verder uitbouwen om de kennisinfrastructuren te ontwikkelen die nodig zijn voor een leefbare toekomst.” Haar boek over dit onderwerp verschijnt begin volgend jaar.
Kennisinfrastructuren geven vorm aan kennis op manieren die cruciaal zijn voor hoe we leven, omdat ze bepaalde wereldbeelden versterken door de categorieën en overzichten die ze overbrengen. Op zeer concrete manieren – door middel van regelgeving, monitoring en empirisch onderbouwd beleid – spelen ze een bepalende rol bij het vaststellen van welke vragen gesteld kunnen worden en welk soort bewijs als passend en voldoende wordt beschouwd om deze te beantwoorden.
Ik zie veel mogelijkheden om studenten te betrekken bij fundamentele kwesties rond duurzaamheid via de onderwerpen die kennisinfrastructuren naar voren brengen.”
Beaulieu heeft ook manieren ontwikkeld om kennisinfrastructuren te integreren in het onderwijs en verschillende doelgroepen te betrekken, met behulp van digitale interfaces. “Ik zie veel mogelijkheden om op deze manier studenten te betrekken bij fundamentele kwesties rond duurzaamheid en bij de voortdurende ontwikkelingen op het gebied van digitalisering, AI en sensortechnologie. Het is van cruciaal belang om studenten conceptueel en praktisch toe te rusten, zodat ze duurzaamheidsdoelen kunnen formuleren en nastreven.”
Voortbouwen op transdisciplinaire expertise aan de Universiteit Utrecht
Voor Beaulieu is de Faculteit Geowetenschappen een uitstekende plek om een vruchtbare benadering van kennisinfrastructuren verder uit te breiden. "Er is enorm veel expertise op het gebied van transdisciplinariteit, er wordt waarde gehecht aan samenwerking, en het is een omgeving waar betrokkenheid de norm is. Ik kijk ernaar uit om deel te nemen aan de engagementactiviteiten waarvoor het Copernicus Instituut voor Duurzame Ontwikkeling bekend staat. In de huidige context is het vooral belangrijk om expertise een stem te geven en de waarde van academische instellingen voor democratie en een leefbare toekomst aan te tonen."