Anna Maria van Schurman, 'het wonder van Utrecht', verdient meer aandacht volgens Pieta van Beek

Anna Maria van Schurman (1606-1678), door Jan Lievens (1649). Bron: Wikimedia Commons
Anna Maria van Schurman (1606-1678), door Jan Lievens (1649). Bron: Wikimedia Commons

In het Reformatorisch Dagblad (7 oktober) en de Volkskrant (12 oktober) pleit dr. Pieta van Beek (Vroegmoderne literatuur) voor meer aandacht en waardering voor de zeventiende-eeuwse schrijfster Anna Maria van Schurman. 

Standbeeld

Het liefst zou Van Beek die zien in de vorm van een standbeeld in Utrecht en een verzameld werk van de auteur. Van Schurman is volgens Van Beek zo bijzonder omdat ze heeft laten zien dat vrouwen hun talenten mogen gebruiken, in de zeventiende eeuw was het namelijk allerminst vanzelfsprekend dat een vrouw studeerde en correspondeerde met de groten der aarde. Van Schurman was de eerste vrouwelijke student aan een Nederlandse universiteit, in tegenstelling tot de veelgehoorde bewering dat dit Aletta Jacobs was. Van Schurman moest haar colleges volgen vanachter een gordijn, buiten het zicht van haar medestudenten. De universiteit maakte hiermee duidelijk dat het absoluut niet de bedoeling was dat er meer vrouwen gingen studeren.

Utrecht

Binnen de Universiteit Utrecht is Van Schurman niet helemaal onzichtbaar: in de foyer van het Academiegebouw hangt haar portret naast het portret van Gisbertus Voetius, de rector van de toenmalige universiteit, wiens colleges ze dikwijls bijwoonde. Van Schurman heeft dan ook jarenlang in Utrecht gewoond, reden te meer dus dat zij in de stad wat meer aandacht verdient dan ze nu krijgt. De gangen die Van Schurman in Utrecht maakte worden gereconstrueerd door Van Beek: Van Schurman woonde op Achter de Dom 6, pal naast Voetius. Via Achter de Dom en de kruisgang van de Domkerk zal Van Schurman naar de aangrenzende Uniezaal geglipt zijn om college te volgen. In die zaal vinden nu de promoties van de Universiteit Utrecht plaats. 

Dr. Pieta van Beek
Dr. Pieta van Beek

Pieta van Beek

De laatste eeuw is de nagedachtenis aan Van Schurman enigszins afgezwakt. Totaal onterecht volgens Pieta van Beek, die alles op alles zet om dit verzuim eigenhandig te corrigeren. Zo heeft ze alvast een begin gemaakt in de hernieuwde aandacht voor Van Schurman. De afgelopen jaren publiceerde ze in de Schurmannia-reeks een aantal onbekende werken van en over de schrijfster. Afgelopen zomer voltooide ze een nieuw project, waarvoor ze een zes meter lange boekrol maakte met veelal onbekende hoogtepunten rond Van Schurman. De boekrol overhandigde Van Beek onlangs aan rector magnificus prof. dr. Bert van der Zwaan, die de rol een plaats zal geven in het Universiteitsmuseum of het Academiegebouw.