Ann Rigney geridderd voor “baanbrekende inzichten die verder reiken dan academiemuren”
Op 6 december 2024 is (ondertussen emeritus) hoogleraar Algemene literatuurwetenschap Ann Rigney benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. “Het krijgen van deze onderscheiding is een enorme eer”, zegt Rigney. “Het is een kroon op mijn carrière en voelt als een grote waardering voor mijn werk.”
Culturele herinnering
Rigney kreeg de Orde van de Nederlandse Leeuw uitgereikt door locoburgemeester Rachel Streefland. Zij sprak ook de laudatio uit, waarin ze onder meer vertelde dat Rigney de onderscheiding kreeg toegekend voor haar “baanbrekende en vernieuwende inzichten die verder reiken dan de muren van de academie”. Met haar bijdrage aan de wetenschap en samenleving heeft ze volgens Streefland laten zien dat “culturele herinnering de basis vormt van onze identiteit en ons maatschappelijk bewustzijn, maar ook dat het onderwerp is van debat en zelfs conflict.”
De uitreiking van de onderscheiding was een bijzonder moment, vertelt Rigney, en benadrukte voor haar het belang van het delen van kennis en ideeën. “Onderzoek is voor mij altijd een gezamenlijke inspanning geweest, en deze onderscheiding weerspiegelt niet alleen mijn bijdragen, maar ook die van de vele briljante collega’s en studenten met wie ik door de jaren heen het voorrecht heb gehad samen te werken.”
In haar carrière zette (en zet) Rigney zich in voor de ontwikkeling van de ‘cultural memory studies’. Ze was sinds 2003 hoogleraar Algemene literatuurwetenschap aan de Universiteit Utrecht, heeft het Utrecht Forum for Memory Studies opgericht en coördineerde het Network in Transnational Memory Studies. Momenteel is ze ook president-elect van de internationale Memory Studies Association. Rigneys onderzoek richtte zich hoofdzakelijk op het samenspel tussen verhaal, collectieve identiteit en debatten over de betekenis van het verleden voor het heden. Haar laatste grote project voor haar emeritaat was Remembering Activism: The Cultural Memory of Protest in Europe.
Afscheidssymposium
Rigney hield ook haar afscheidsrede Protest Memory: How Narrating the Past Can Change the Future. “Hierin liet ik aan de hand van historische voorbeelden zien hoe de culturele herinnering een rol speelt in protestbewegingen”, vertelt Rigney. “Daarbij heb ik een lans gebroken voor verder onderzoek naar de manier waarop collectieve verhalen tot stand komen en doorgegeven en omgebogen kunnen worden.”
Voorafgaand aan de rede vond er een afscheidssymposium plaats. “Verschillende collega’s haalden ook herinneringen op over onze samenwerkingen. De bijeenkomst werd afgesloten met een grote verrassing: ik kreeg het boek Dynamics, Mediation, Mobilization: Doing Memory Studies with Ann Rigney overhandigd.” De open-access bundel, geredigeerd door Susanne Knittel (Universiteit Utrecht), Astrid Erll (Goethe-Universität Frankfurt) en Jenny Wüstenberg (Nottingham Trent University), bevat 54 essays. “Collega’s uit binnen- en buitenland treden hierin in dialoog met mijn werk. Geweldig.”