Amitriptyline: een mogelijk goede neuropathische pijnstiller voor de dwergkeeshond
Behandeling Chiari-like malformatie en syringomyelie
Er is mogelijk een beter medicijn gevonden voor twee neurologische aandoeningen die vaak voorkomen bij kleine hondenrassen: herniëring (een soort uitstulping) van de kleine hersenen door het achterhoofdsgat (Chiari-like Malformatie ofwel CM) en holtevorming in het ruggenmerg (Syringomyelie ofwel SM). Beide aandoeningen worden meestal behandeld met gabapentine, een anti-epilepticum dat ook wordt gebruikt als pijnstiller bij zenuwpijn. Universitair hoofddocent en veterinair neuroloog dr. Paul Mandigers, specialist veterinaire neurologie in opleiding dr. Marta Plonek en student diergeneeskunde Ramona ter Maat keken of het medicijn amitriptyline beter werkt, en het lijkt erop van wel.
Mandigers zag dat bij de mens amitriptyline een eerstekeusbehandeling is. Omdat hij in de dierenartsenpraktijk veel dwergkeeshonden ziet, zag hij direct mogelijkheden om data te verzamelen en te analyseren. Hij licht toe: “De effectiviteit van amitriptyline en gabapentine is eigenlijk nog nooit goed onderzocht. Beide medicijnen worden al jaren ‘off label’ gebruikt bij de hond maar er was geen enkele fatsoenlijke studie uitgevoerd. Wij wilden daar in elk geval een begin mee maken. En we hebben nu sterke aanwijzingen dat amitriptyline beter werkt. Dat kan een reden zijn om dat als eerste voor te schrijven.”
Vergelijking met 90 dwergkeeshonden
Aan 90 eigenaren van wie de dwergkeeshond de diagnose CM of SM kreeg, werd de keuze gegeven om een behandeling te starten met gabapentine of amitriptyline, met daarbij de voor- of tegenargumenten. Vervolgens werd gekeken hoe de klinische symptomen verliepen en of de hond baat had bij het gekozen medicijn. Indien wenselijk kon worden overgestapt op het andere medicijn, als de hond daar baat bij zou kunnen hebben.
Zo konden data verzameld worden van honden die uitsluitend met gabapentine of met amitriptyline behandeld waren en van honden die gaandeweg overgestapt waren op het andere medicijn. Dit leidde tot een studie die aantoont dat beide middelen verlichtend kunnen werken en dat amitriptyline misschien wel een eerste-keus-middel kan zijn, zoals het dat is bij menselijke patiënten.