Adviesrapport voor provincie Drenthe: Juridische verplichtingen en instrumenten betreffende nitraatemissie naar het grondwater

In opdracht van de provincie Drenthe hebben Frank Groothuijse (Utrecht Centre for Water, Oceans and Sustainability Law) en Mr. Lars Bos (Trip Advocaten) onderzoek gedaan naar de juridische verplichtingen en instrumenten die de provincie Drenthe en de Drentse waterschappen hebben ten aanzien van de emissie van nitraten naar het grondwater. Hierbij keken zij vooral naar de Nitraatrichtlijn, de Kaderrichtlijn water, de Grondwaterrichtlijn en de Omgevingswet.
De grondwaterlichamen binnen de provincie Drenthe zijn recentelijk getoetst op de aanwezigheid van nitraat. Er is vastgesteld dat alle grondwaterlichamen binnen de provincie Drenthe aan de nitraatnorm van 50 mg/l voldoen, maar dat de nitraatconcentraties van het uitspoelingswater uit de wortelzone in sommige gevallen wel de 50 mg/l overschrijden. Verder heeft de provincie geconstateerd dat op grond van de geldende regelgeving verschillende methodes voor het meten van nitraatconcentraties worden voorgeschreven. Naar aanleiding van deze metingen en juridische onduidelijkheden heeft de provincie daarom nader juridisch onderzoek laten doen, met als belangrijkste vragen:
- Welke verplichtingen gelden op grond van de Nitraatrichtlijn en Kaderrichtlijn water (incl. Grondwaterrichtlijn) ten aanzien van aanwezige concentraties nitraten in het grondwater, en hoe zijn deze in Nederland geïmplementeerd?
- Welke juridische verplichtingen en instrumenten hebben de provincie Drenthe en de Drentse waterschappen onder de Omgevingswet om emissies van nitraten met het oog op de onder 1. genoemde verplichtingen naar het grondwater te beperken, mede in het licht van de verantwoordelijkheden en bevoegdheden die het Rijk ten aanzien daarvan heeft?
- Wat kunnen de juridische gevolgen voor de provincie Drenthe en de Drentse waterschappen zijn als niet aan de in vraag 1. genoemde verplichtingen wordt voldaan en hoe kunnen zij deze gevolgen beperken door middel van de inzet van hun juridisch instrumentarium onder de Omgevingswet?