Aangepast statement College van Bestuur en decanen

Zorgen over de situatie in Israël, Gaza en de Westbank

Als College van Bestuur en decanen delen we de zorgen over de situatie in Israël, Gaza en de Westbank. We volgen de ontwikkelingen met zorg en vol afschuw. We vinden het menselijk leed dat het geweld tussen Israël en Hamas heeft veroorzaakt stuitend en delen de gevoelens van verdriet, verbijstering en onmacht over deze voortdurende situatie. We veroordelen alle schendingen van het humanitair oorlogsrecht, en hopen dat dit conflict zo snel mogelijk eindigt. We onderschrijven de uitspraken van het Internationaal Gerechtshof en resoluties van de VN-Veiligheidsraad, waarin Israël wordt opgeroepen om de hongersnood in Gaza tegen te gaan, het dringende beroep wordt gedaan op Hamas om alle gijzelaars vrij te laten en gepleit wordt voor een onmiddellijk staakt-het-vuren. Het recente einde van het staakt-het-vuren heeft geen enkel oog voor de gerechtvaardigde wens van alle volkeren in de regio om in vrede een menswaardig bestaan te kunnen leiden.

Samenwerking met Israël en Gaza

We vinden het van belang om in dialoog te blijven met studenten en collega’s in conflictgebieden, omdat juist zij kunnen bijdragen aan verandering. We denken niet dat het beëindigen of bevriezen van alle contacten met onderwijsinstellingen van een land een oplossing biedt. Juist omdat wetenschappers en studenten zo’n essentiële bijdrage kunnen leveren aan positieve verandering, maken wij ons grote zorgen over de vernietiging van de academische infrastructuur in Gaza.

We hebben een lijst van bestaande samenwerkingen met Israëlische organisaties gepubliceerd, en besloten deze samenwerkingen kritisch te (her)evalueren. Dit omdat de Universiteit Utrecht niet wil dat bepaalde wetenschappelijke banden en uitwisselingssamenwerkingen bijdragen aan de (continuering van de) cyclus van geweld.

Alle samenwerkingen die onderzoekers van de UU aangaan, niet uitsluitend samenwerkingen waarbij ook Israëlische organisaties betrokken zijn, worden getoetst op basis van het Afwegingskader Kennisveiligheid. Daarnaast wordt er gewerkt aan een nieuw integraal Afwegingskader Onderzoek waarin onder andere het Afwegingskader Kennisveiligheid een plek krijgt. De verschillende ethische vraagstukken die kunnen komen kijken bij een samenwerking hebben daarmee doorlopend aandacht binnen de universiteit.

Bij de evaluatie van bestaande onderzoekssamenwerkingen met Israëlische partners die in oktober 2024 werd afgerond, is per project gekeken naar mogelijk oneigenlijk gebruik van wetenschappelijke kennis, bijvoorbeeld beoogde militaire toepassing (dual use), en risico’s dat het onderzoek bijdraagt aan verslechtering van de mensenrechtensituatie. Voor een aantal van de samenwerkingsprojecten heeft de UU extern advies gevraagd aan het Rijksbreed Loket Kennisveiligheid. De uitkomst van de evaluatie is dat het onwaarschijnlijk is dat de kennis uit de lopende onderzoekssamenwerkingen een militaire of onethische toepassing heeft of krijgt. 

De Universiteit Utrecht heeft met één Israëlische universiteit een overeenkomst voor studentuitwisselingen. Deze overeenkomst zal getoetst worden. Tot deze toetsing heeft plaatsgevonden, zal de uitgaande uitwisseling opgeschort worden. Mochten er verzoeken komen om nieuwe uitwisselingsovereenkomsten aan te gaan, dan zal hierbij ook eerst een toetsing plaatsvinden.

Open houding universiteit

Als universiteit bieden we ruimte om inzichten en informatie te delen, zorgen te uiten en meningen te delen. Omdat het over onderwerpen gaat die ons raken, kunnen dat moeilijke, ongemakkelijke en/of pijnlijke gesprekken zijn. We vinden het daarbij essentieel dat de Universiteit Utrecht een veilige plek is en blijft voor al onze studenten en medewerkers, ongeacht hun afkomst, achtergrond of politieke overtuiging. We stimuleren en faciliteren het onafhankelijk denken, kritische debat en analyse, in de hoop dat dit resulteert in oplossingen, innovaties en ideeën over hoe het anders kan. We moedigen onze wetenschappers ook aan hun expertise te delen met de maatschappij, omdat ze een belangrijke rol spelen in de duiding van het voortdurende conflict.

We waarderen de betrokkenheid van studenten en medewerkers die op verschillende manieren aandacht blijven vragen voor dit onderwerp. We zijn blij dat er op diverse plekken binnen de UU, zoals bij het strategisch thema Institutions for Open Societies en met onze medezeggenschap, het gesprek met elkaar gevoerd wordt en dat dit ook zal blijven gebeuren. We vragen onze gemeenschap om het gesprek met elkaar te voeren met aandacht en respect voor elkaar van mens tot mens. Er is binnen de Universiteit Utrecht altijd ruimte voor verschillende (wetenschappelijke) perspectieven en gevoelens. Oproepen tot haat, geweld, intimidatie of oproepen die anderszins die kaders van de open samenleving overschrijden, passen daar vanzelfsprekend niet bij. Het open gesprek met elkaar (blijven) voeren is extra belangrijk nu de spanning binnen universiteiten oploopt.

Richtlijn protesten Universiteiten van Nederland

Demonstreren en protesteren hoort bij onze democratie. Als College van Bestuur en decanen zullen we uiteraard ook in de toekomst vreedzame protesten rondom bijvoorbeeld de situatie in het Israël, Gaza en de Westbank blijven respecteren. Het bezetten van een gebouw of een terrein geldt niet als demonstreren/protesteren en is niet toegestaan, net als overnachten in gebouwen of op terreinen van de universiteit. Dit is in lijn met de op 14 mei 2024 verschenen UNL- richtlijn.

Anton Pijpers, Margot van der Starre en Wilco Hazeleger (College van Bestuur) Isabel Arends (Faculteit Bètawetenschappen), Marc Bierkens (Faculteit Geowetenschappen), Arno Hoes (Faculteit Geneeskunde), Debbie Jaarsma (Faculteit Diergeneeskunde), Elaine Mak (Faculteit Recht, Economie, Bestuur en Organisatie), Susan te Pas (University College Utrecht), Thomas Vaessens (Faculteit Geesteswetenschappen) en Leoniek Wijngaards-de Meij (Faculteit Sociale Wetenschappen)