Dr. Rutger Kramer

Docent
Middeleeuwse geschiedenis
Universitair docent
Middeleeuwse Cultuur
r.d.kramer@uu.nl

Mijn onderzoek heeft zich de afgelopen jaren geconcentreerd op het Karolingische hof van de late achtste en vroege negende eeuw. In het bijzonder ben ik geïnteresseerd in de manier waarop macht en autoriteit worden geconstrueerd in verhalen die voortkomen uit de kring rond figuren als Karel de Grote en zijn zoon Lodewijk de Vrome, en hoe deze ideeën  in de loop der tijd zijn ontvangen, ge(her)interpreteerd en zelfs bekritiseerd door hun volgelingen. Deze reacties kwamen op hun beurt weer terecht in het hof. Hierdoor ontstond een soort "feedback loop" waarin verschillende ideeën over en rechtvaardigingen van macht soms werden versterkt of juist afgezwakt.

In mijn boek Rethinking Authority in the Carolingian Empire: Ideals and Expectations during the Reign of Louis the Pious (813-828) (Amsterdam, 2019) heb ik laten zien hoe dit zichzelf versterkende communicatie-proces invloed had op de manier waarop de elites lopende projecten probeerden te sturen - en hoe daardoor weer nieuwe vragen werden opgeworpen over concepten als "hervormingen" of  "authoriteit". Belangrijker nog: ik laat ook zien hoe juist die veranderingen aan de basis staan van de een morele, ethische en eschatologische achtergrond bij de politieke besluitvormingsprocessen die we in onze bronnen terugvinden.

Naast Karolingische rijken en gemeenschappen bestudeer ik momenteel ook de 'lange geschiedenis' van Sint Nicolaas - hoe hij zich ontwikkelde van een obscure heilige in het oostelijke Middellandse Zeegebied tot het culturele 'powerhouse' dat Sinterklaas vandaag de dag is. Aan de hand van de vele verschillende versies van zijn levensverhaal die door de eeuwen heen zijn geschreven, wil ik laten zien hoe Nicolaas - zoals zoveel heiligen met een lang leven - zowel een conservatieve kracht als een motor voor vernieuwing en verandering is geweest.

Een rode draad door beide projecten is de lange geschiedenis van middeleeuwse mentaliteiten. Of het nu gaat om hagiografische verhalen, monastiek gedachtengoed, of "keizerlijke" geschiedschrijving: aangezien sommige van deze middeleeuwse fenomenen vandaag de dag nog steeds voelbaar zijn, heb ik na verloop van tijd een secundaire interesse ontwikkeld in modern mediëvalisme en de invloed ervan op de popcultuur. Middeleeuwse Geschiedenis is immers strikt genomen geen studie van gebeurtenissen uit het verleden, maar eerder van de verhalen die erover verteld worden - en die kunnen inderdaad lang duren.