Sociale zekerheid kan, en moet, volgens mij gezien worden als een door de tijd heen veranderend antwoord op grote maatschappelijke vragen. Bijvoorbeeld: wie hoort erbij in onze samenleving en wie niet óf niet helemaal?

Robert Vonk is bijzonder hoogleraar Geschiedenis van de sociale zekerheid. Deze leerstoel is ondergebracht bij de afdeling Economische en Sociale Geschiedenis van de Universiteit Utrecht.

Van regelingen naar groepen

Zijn onderzoek richt zich op de ontwikkeling van sociale zekerheid in Nederland, zowel in nationaal als internationaal perspectief. Zijn bijzondere interesse gaat hierbij uit naar de geschiedenis van sociale zekerheid voor specifieke groepen waarbij sociale zekerheid in haar volle breedte én in onderlinge samenhang wordt bezien: van bestaanszekerheid, werk en re-integratie, participatie en sociale ondersteuning tot zorg. Daarbij gaat zijn bijzondere interesse uit naar de groepen in de marges van sociale zekerheid. Groepen die er niet of niet altijd toegang toe hadden, zoals vrouwen, kinderen en jongeren, mensen met een beperking, zelfstandigen, deeltijdwerkers, migranten, vluchtelingen of dak- en thuislozen.

Transnationale geschiedenis
Daarnaast richt hij zich in zijn onderzoek op de transnationale dimensies van sociale zekerheid. De geschiedenis van sociale zekerheid is voor een belangrijk deel een gedeelde en vervlochten geschiedenis tussen landen. In zijn onderzoek probeert hij bloot te leggen welke kennis en praktijken zich in de twintigste eeuw over landen heen verspreidden, hoe deze internationale processen van beïnvloeding werkten en vorm kregen, wie daarin een belangrijke rol speelden, en hoe dit zich verhield tot nationaal beleid. Zijn bijzondere interesse gaat daarbij uit naar de rol van internationale organisaties en internationale (in)formele netwerken.

Waarom?
De geschiedenis van de sociale zekerheid opent in een venster op verschuivende opvattingen over sociale en maatschappelijke ordening. Sociale zekerheid gaat niet alleen over zekerheid en risico, maar ook over in- en exclusie, over de spanning tussen vrijheid en gelijkheid, of de relatie tussen ongelijkheid en zelfontplooiing.
 

Mijn oratie:  Grenzen Stellen. Over exclusie, wederkerigheid en internationale verstrengeling in sociale zekerheid uitgesproken op 8 oktober 2024 is beschikbaar via Kennisbank Instituut Gak.