Prof. dr. Mirko Noordegraaf (1969) is als hoogleraar Publiek Management verbonden aan het departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap (USBO) van de Universiteit Utrecht. Daarnaast is hij sinds 1 sept. 2023 Hoofd departement van USBO.
Hij was van 2012 tot en met augustus 2018 tevens voorzitter van het bestuur van het departement, en voorzitter van de leerstoelgroep Bestuurswetenschappen, ofwel Public Governance & Management (PGM). Vanaf 2018 tot 2021 bleef hij voorzitter van de afdeling PGM, en daarnaast werd/was hij vice-decaan Maatschappelijke imopact van de faculteit REBO (Recht, Economie, Bestuur & Organisatie). Tussen 2018 en 2023 was hij vice-decaan en lid van het bestuursteam (BT) van de faculteit.
Hij studeerde Bestuurskunde aan de EUR (1998-1993) en studeerde toen cum laude af. Hij promoveerde aan de EUR, eveneens cum laude, in 2000, op het proefschrift Attention! Work and Behavior of Public Managers amidst Ambiguity (Eburon, Delft). Daarvoor ontving hij in 2001 de 'Van Poelje Jaarprijs' van de Vereniging voor Bestuurskunde (VB), voor de beste bestuurskundige publikatie van 2000.
Sinds de jaren 1990 houdt hij zich als bestuurswetenschapper bezig met organisatie- en managementvraagstukken in publieke domeinen, met een sterke nadruk op publieke managers, variërend van Haagse ambtelijke managers en beleidsmedewerkers, via politiemanagers, tot zorg- en welzijnbestuurders, met bijzondere aandacht voor hun werk en gedrag. De laatste jaren richt hij zich in het bijzonder op hun professionaliteit, mede in relatie tot professionaliteit en vakmanschap op werkvloeren. Meer recent richt hij zich tevens op professionals, in rechtbanken, zorginstellingen, politieorganisaties en jeugdzorg, alsmede op innovaties in dienstverlening en professionele scholing. Centraal staan noties als 'organizing professionalism' en 'connective professionalism', om veranderende professionaliteiten vorm en inhoud te geven. En dan in context: politieke, maatschappelijke, bestuurlijke en organisatiecontexten.
Binnen de USBO is hij verbonden aan het onderzoeksprogramma ‘Public Matters’. Daarbinnen leidde hij de onderzoekslijn ‘Public Management’, gelinkt aan sectoren als polite & justitie, zorg, onderwijs. Binnen de Universiteit Utrecht is hij op het terrein van onderzoek was hij namens zijn faculteit lange tijd trekker van het focusgebied 'Professional Performance' en lid van het kernteam van het focusgebied, samen met prof. Margriet Schneider (UMCU) en prof. Wilmar Schaufeli (FSW).
Tussen 2003 en 2008 voerde hij het door NWO VIVI subsidie ondersteunde onderzoeksproject 'Professional Public Managers. Professionalisation and Professionalism in the Public Sphere' uit. Binnen dat project werkten de toenmalige AIO's Martijn van der Meulen en Jeroen van Bockel aan hun respectievelijke proefschriften over professionele publieke managers, over politie- en zorgmanagers, en vanuit historisch perspectief (beiden in 2009 gepromoveerd). In 2007 is ook AIO Bas de Wit begonnen met een proefschrift over de professionaliteit van publieke managers (gepromoveerd in 2012). De resultaten van het NWO project zijn sinds 2004 in Nederlandstalige en internationale tijdschriften te vinden. Promovendi Marco Sartirana en Tom Overmans richten zich op andere aspecten: medical management, en vernieuwend bezuinigen. Zij zijn inmiddels gepromoveerd (resp. in 2018, 2019). Promovenda Marlot Kuiper richtte zich op professionele routines. Promovendi Teun Meurs (2021), Evert Schot, Jurriaan Jacobs, Rosanne Nagtegaal (2021), en Jan-Luuk Hoff richten zich resp. op: verbindende politieprofessionaliteit; interprofessioneel werk; de organisatie van voor- en nazorg bij crises; gedragsinterventies en professionals; professionele besluitvorming en AI. Marlot, Teun, Rosanna, zijn ondertussen gepromoveerd.
In 2004 (2e ed. 2008) publiceerde hij een goed ontvangen tekstboek dat op allerlei plekken in het onderwijs wordt gebruikt, zowel in nederland als in België, Management in het publieke domein. Issues, instituties en instrumenten (Coutinho, Bussum, 2004, 2e ed. 2008). ). In 2011 verschijnt het Handboek Publiek Management (Lemma, Den Haag, 2012) dat hij samen met Karin Geuijen en Albert Meijer redigeerde. Een keur aan experts geeft 'state of the art' inzicht in vraagstukken van publiek management. In 2015 publiceerde hij het tekstboek Public Management. Performance, Professionalism and Politics (Palgrave, 2015).
In de afgelopen jaren publiceerde hij over publiek management en professionaliteit (naast Nederlandse tijdschriften) in Public Administration, Public Management Review, Public Administration Review, Administration & Society, en Journal of Management Studies. Meer recent publiceerde/publiceert hij in tijdschriften als Journal of Professions & Organization, Current Sociology, Comparative Sociology, en Organization Studies over professionals, professionele praktijken, en professionele opleidingen.
Met ingang van begin 2005 leidde hij samen met prof.dr. Bram Steijn (EUR) vele jaren het landelijke NIG onderzoekscolloquium ‘Professionals under Pressure’ . Samen met onderzoekers van diverse universiteiten werkten ze aan een boek over Professionals under pressure (2013).
In februari 2008 hield hij zijn oratie Professioneel bestuur waarvan de uitgebreide versie als boek is verschenen bij Lemma, Den Haag, onder de titel Professioneel bestuur. De tegenstelling tussen publieke managers en professionals als ‘strijd om professionaliteit’.
Het thema kreeg de nodige aandacht, in kranten, magazines, tijdschriften en op de radio. Ook verscheen een groot opiniestuk in het NRC Handelsblad, ‘Leve de managers! Waar zouden we zijn zonder hen’. Dat leidde tot veel reacties, in het NRC, maar ook op andere plekken. Op de website van http://www.beroepseer.nl/ is een filmopname te zien, waarin Mirko Noordegraaf uitlegt waarom ‘de manager het niet gedaan heeft’.
Verder begeleidde hij ook andere promovendi, zoals Berit Lindemann die aan een proefschrift werkte over hoe managers en professionals omgaan met management reform, en is hij betrokken bij nationale en internationale onderzoeksactiviteiten, of Erik-Jan van Dorp die werkte aan een proefschrift over ambtelijk 'vakwerk', op grond van etnografische studies naar ambtenaren en politieke bestuurders. Erik-Jan promoveerde in 2022, cum laude.
Hij was onder meer betrokken bij het langlopende onderzoeksproject ‘Zorg voor Management’ (ZVM), over het werk en gedrag van bestuurders en managers in de zorg dat door prof.dr. Pauline Meurs (BMG, EUR/WRR) geleid wordt (met als promovendi Annemiek Stoopendaal, 2008, en Wilma van der Scheer, 2013).
Hij participeerde in het internationale project "Up Close and Personal. Studying Government Elites", samen met onder andere prof.dr. Paul 't Hart en prof.dr. Rod Rhodes, dat in 2007 resulteerde in het boek Observing Government Elites. Up Close and Personal, Palgrave, McMillan. Met Hal Colebatch en Rob Hoppe publiceerde hij Working for Policy, AUP, 2010. Hij werkt(e) mee aan themanummers van tijdschriften als Bestuurskunde en Beleid & Maatschappij over ‘Cultuur’, ‘Vraagsturing en NPM’, en ‘Andere ambtenaren'. In internationaal verband werkt hij mee aan themanummers over bijvoorbeeld ‘Professionalism and Organizations’, Current Sociology (2011). Samen met o.a. prof. Ian Kirkpatirck en Daniel Muzio werkte hij aan het thema ‘Organizing professionalism’, bijv. via congressen (zoals IRSPM, ILPC en EGOS). Hij was actief in de FP 7 COST action ‘Integrating medicine and management’. Verder was hij verbonden aan de standing working group ‘Organizing the Public Sector’ (EGOS) en de IRSPM public management research community. Op dit moment leidt hij samen met anderen de permanent study group XX, Welfare state governance and professionalism, van EGPA. Hij leidde/leidt tevens panels van IRSPM, EGOS, ISA (RC52) en ESA (RN19). In 2009 was hij respectievelijk lid en voorzitter van de Levine Book prize, gelinkt aan het journal Governance.
Hij is lid van de Steering Committee van EGPA, de European Group for Public Administration. In 2015-2016 leidde hij de organizing committee van EGPA 2016, de jaarlijkse conferentie die toen in Utrecht werd georganiseerd (eind augustus 2016).
Eerder was hij, naast docent/onderzoeker aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, onder meer als onderzoeker in dienst van de Commissie-GVB (Amsterdam, 1996) en betrokken bij het Interdepartementaal Beleidsonderzoek Politiezorg (Ministerie van BZK, 1999). In de jaren daarna, heeft hij kleinere en grotere opdrachten uitgevoerd voor de ministeries van BZK, VROM, V&W, LNV, EZ, VWS, alsmede voor Senter-Novem, de ABD, de WRR, GGZ Nederland (samen met prof.dr Pauline Meurs), politie Rotterdam-Rijnmond, de Rechtbank Rotterdam (met prof.dr Matthieu Weggeman), en de Vereniging Bestuursacademie Nederland (VBAN), IKPOB, Reclassering (SVG). In 2005 verrichte hij met enkele studenten de taakanalyse van het ministerie van OC&W.
In 2006 leidde hij met prof.dr. Mark Bovens het onderzoek Culturen van bestuur, in opdracht van de VNG/Vernieuwingsimpuls. In 2008 leidde hij een nieuw onderzoek naar Bestuursculturen in gemeenten, i.o.v. het ministerie van BZK. In 2008-2009 leidt hij het onderzoek Geweld tegen gezagsdragers, i.o.v. de politieregio Utrecht en BZK (met prof. François Kristen en prof. Ivo Giesen, UU). In 2011 leidt hij een in opdracht van ACTAL uitgevoerd onderzoek naar de Informatieverplichtingen van de politie, i.h.b. wijkagenten, rechercheurs en operationeel leidinggevenden. Daarnaast leidde hij (met Karin Geuijen) het onderzoek Over grenzen. Multi-stakeholder evaluatie van politiezorg, ondersteund door de stichting Politie & Wetenschap (P&W). Hij leidde diverse opdrachtonderzoeken naar terrorisme, contraterrorisme, veiligheid, i.s.m. UU collegae als Beatrice de Graaf, Henk Kummeling, Kees van den Bos, Paul t Hart, Scott Douglas. In 2020-2021 leidde hij de evualatie naar de Algemene Bestuursdienst, de ABD. i.o.v. de minister van BZK.
Hij was tevens lid van de rijksbrede taakanalyse commissie-Wolfensperger (2005), die over bestuurlijke communicatie adviseerde. Van 2007 t/m 2011 is hij lid gewoeest van de Goudvink Jury die rapporten van (lokale) Rekenkamers beoordeelt. Daarnaast was hij van 2008 tot en met 2016 lid van de jury van De overheidsmanager van het jaar, die eerst door Hans Dijkstal geleid werd, daarna door Johan Remkes werd voorgezeten, en vervolgens door Ank Bijleveld. Hij was lid van de Politie Kennisraad, die eerder door Job Cohen geleid werd en daarna werd voorgezeten door Aleid Wolfsen. Vanaf 2008 was hij ook lid van de Adviesraad van de Algemene Bestuursdienst (ABD). Vanaf 2010 was hij lid en vervolgens lid van enkele besturen (zoals NSO, SOPOA) en lid van een enkele raad van toezicht. Hij was lid van de cie. Governance van de PO Raad; lid van de commissie Visitatie gerechten 2014, olv Job Cohen, iov de Raad vd Rechtspraak; lid van de bgeleidingscommissie Doorlichting Rechtspraak (2018-2019); lid van de evaluatiecie. HGK, Herzining gerechtelijke kaart, i.o.v. J&V (2017-2018). Hij was lid van de stuurgroep Q-raad van de politie, ten dienste van de ontwikkeling van een nieuw kwaliteitsstelsel. Eind 2022 startte hij als gedelegeerd opdrachtgever inzake feitenonderzoek Tweede Kamer.
Hij is lid van de jury's Overheidsorganisatie van het jaar, o.l.v. Jan van Zanen, en de Overheidsinnovatie van het jaar, o.l.v. Jan van Zanen, zie overheidsawards.
Mirko Noordegraaf verzorgde en verzorgt veel onderwijs, binnen de universiteit, en daarbuiten, voor onder meer de NSOB, de Politieacademie, en de Raad voor de Rechtspraak. Binnen de USBO verzorgt hij vakken/modules in de bachelor-, masters, en executive masterprogramma’s. Hij coördineerde de Master Publiek Management.
Hij was Redactielid van Bestuurskunde, en lid van de Redactieraden van Sociologie en M&O. Hij is reviewer voor o.a. Public Administration, Governance, J-PART, PAR, Work & Occupation, en vele andere journals. Verder is hij lid van de Nederlandse Onderzoekschool voor de Bestuurskunde (NIG), was hij lid van het referentencollege van NWO, en was hij lid van het bestuur van de Vereniging voor Bestuurskunde (VB), en hoofdredacteur van Virtueel Bestuur, het digitale magazine van de VB. In 2004 en 2005 was hij mede-organisator van de zgn. ‘VB Festivals’. Hij was enkele jaren columnist van de Staatscourant. Eerder was hij lid van de Stuurgroep VB-seminars, lid van de redactie Toegepaste Organisatiestudies (VU), lid van de WBS werkgroepen Partijpolitieke processen, en Staat en Burger, en lid van het auditteam Utrechtse Jeugd Centraal.
Mirko leidde de VB Van Poeljeprijs jury (voor de beste dissertatie in Nederland en Vlaanderen). Sinds 2017 is Mirko voorzitter van de Vereniging voor Bestuurskunde (VB), www.bestuurskunde.nl.