Doel Van begin juli tot eind december 2020 onderzoekt een klein team onder leiding van Helleke van den Braber, Geert Buelens en Laurens Ham (Universiteit Utrecht) binnen het ZonMw Covid-19-Programma ‘Wetenschap voor de praktijk’ hoe het Nederlandse boekbedrijf versterkt kan worden. In het eindrapport proberen ze een voorstel te formuleren om de veerkracht van de zwaar getroffen boekenwereld te versterken.

Aanpak In samenwerking met vertegenwoordigers van de Nederlandse auteurs, uitgeverijen, boekhandelaren, bibliotheken, leesbevorderaars, kennisinstituten en overheid brengen ze de impact van de coronacrisis in kaart. Centrale vragen in het onderzoek zijn: welke steunmaatregelen en burgerinitiatieven hebben welk effect gehad? Welke vormen van samenwerking zouden de sector kunnen versterken?

Link naar de ZonMW projectpagina

Link naar het onderzoeksrapport, verschenen op 17 mei 2021 

• Tessa van de Warenburg MA
• Camilla Pargentino
• prof. dr. Geert Buelens
• prof. dr. Helleke van den Braber

Dit project onderzoekt de belangrijke rol die auteurs sinds de jaren 60 hebben gespeeld in de totstandkoming van het Nederlandse literatuurbeleid. Het brengt daarvoor cultuurbeleidsstudies, literatuuronderzoek, veldtheorie en posturetheorie samen. Deze focus op literatuur is sowieso al zeldzaam in cultuurbeleidsonderzoek, en de benadering ‘van onderop’ die wordt gekozen is dat zo mogelijk nog meer.

Doordat het project schrijvers – degenen voor wie het beleid bedoeld is – centraal stelt in plaats van het beleidssysteem zelf, komen we meer te weten over de manieren waarop individuen kunnen ingrijpen in de beleidssystemen waarvan ze deel zijn. Schrijvers in Nederland hebben namelijk vanaf de jaren 60 steeds geprobeerd het subsidiesysteem mede te vormen: via demonstraties, door commissie- of bestuurslid te worden van een vakbond of van het Nederlands Letterenfonds, of simpelweg door in een subsidieaanvraag de subsidieregelingen in twijfel te trekken.

Talloze weinig tot nooit bestudeerde bronnen (subsidieaanvragen, beleidsnota’s, interviews met auteurs die een rol in het beleid hebben gespeeld, kranten- en tijdschriftartikelen, romans en dichtbundels over schrijversfinanciën) helpen samen om een rijk beeld te geven van de verschillende rollen die auteurs over een periode van ruim vijftig jaar hebben gespeeld. 

The concept of autonomy is a frequently recuring concept in research on Western literature since 1800. Clearly, this concept is used te refer to what is considered an essential characteristic of modern literature, namely the ambivalent relationship between literature and society. However, it is also clear that this concept represents a range of different issues: sometimes it refers to the autonomy of a work, sometimes to that of the author, and at other times it refers to the autonomy of the literary domain in its social context. Moreover, autonomy is appraised in a variety of ways: autonomy is frequently seens as the liberation of literature, which can only flourish once it has attained particularity, but sometimes autonomy is taken to symbolize the declining function of literature. In the historiography of modern literature, the discussion about autonomy is fundamental. Its is therefore necessary to provide an analysis and explanation of the concept. In this project, the discussion of autonomy will  be placed in a broader context by approaching it as a multi-dimensional concept consisting of three distinct dimensions: the social 'statute' of modern literature, the modern writer as a prototypical subject and the particularity of the aesthetic.

• dr. Wilbert Smulders
• dr. Frans Ruiter