Burgerschap door Lesgeven: Onderzoek in de Klas (BLOK)

Net als in veel andere Westerse landen, is er in Nederland sprake van aanhoudende etnische en sociaaleconomische segregatie gekenmerkt door kansenongelijkheid en negativiteit tussen verschillende groepen. Scholen bevinden zich in een unieke positie om deze segregatie tegen te gaan, aangezien zij verantwoordelijk zijn voor het bieden van gelijke onderwijskansen en het bevorderen van positieve intergroeprelaties. Het succes hiervan hangt waarschijnlijk af van de rol van individuele leerkrachten. In dit samenhangende onderzoeksproject zullen we de Self-Determination Theory integreren met het sociale identiteitsperspectief om te onderzoeken (a) hoe de dagelijkse onderwijspraktijken van basisschoolleerkrachten bepaald worden door hun attituden ten aanzien van verschillende etnische en sociaaleconomische groepen en hun motivaties om hun vooroordelen te reguleren, en (b) hoe deze praktijken uiteindelijk bijdragen aan de intergroepsrelaties van leerlingen en groepsverschillen in schoolsucces. Deelproject 1 (PhD Jonne Bloem, afdeling Onderwijswetenschappen) zal zich richten op differentieel leerkracht handelen ten aanzien van leerlingen met verschillende etnische en sociaaleconomische achtergronden, en de gevolgen daarvan voor hun motivatie, betrokkenheid en prestaties. Deelproject 2 (PhD Iris Boer, afdeling Interdisciplinaire Sociale Wetenschappen) zal onderzoeken wat leerkrachten communiceren over etnische en sociaaleconomische verschillen en hoe dit doorwerkt op de groepsattitudes en sociale relaties van leerlingen. Het onderzoek zal plaats vinden in de groepen 7 en 8 van de basisschool (70 klassen met 70 leerkrachten en ±1800 kinderen) en gebruik maken van een longitudinaal design (3 meetmomenten) en geavanceerde methoden, waaronder experience sampling modelling, impliciete metingen en sociometrie. Verder zullen de resultaten gedeeld worden met de onderwijspraktijk, waardoor scholen inzicht zullen krijgen in hoe effectief omgegaan kan worden met etnische en sociaaleconomische verschillen.

• dr. Lisette Hornstra