Rik van Berkel (1959) studeerde psychologie in Utrecht. In 1991 promoveerde hij aan deze Universiteit op het proefschrift "Uitkeringsgerechtigden en vakbeweging. Over de modernisering van het arbeidsbestel". Daarna werkte hij bij het departement Algemene Sociale Wetenschappen. Sinds 1 september 2007 is hij werkzaam bij de USBO. Zijn onderzoek bevindt zich op de raakvlakken van:

  • Onderzoek naar transformaties van de verzorgingsstaat en sociaal beleid, met name de sociale zekerheid en activeringsbeleid;
  • Onderzoek naar nieuwe vormen voor de organisatie van sociale dienstverlening, zoals decentralisatie, marktwerking en de integratie van inkomensbescherming en arbeidsmarkt(re)integratie;
  • Onderzoek naar de wijze waarop uitvoeringsorganisaties invulling geven aan bovengenoemde ontwikkelingen, bijvoorbeeld met betrekking tot het stellen van beleidsprioriteiten, het inrichten van werkprocessen en arbeidsorganisatie, de rol van managers en uitvoerenden, de omgang met klanten, de samenwerking met andere uitvoeringsorganisaties en dienstverleners;
  • Onderzoek naar 'inclusief ondernemen' door werkgevers en hun organisaties.

Zijn onderzoek is enerzijds internationaal vergelijkend van aard, anderzijds gericht op uitvoeringsorganisaties en de uitwerking van beleidsontwikkelingen op deze organisaties en hun klanten. Onderzoeksprojecten waar hij momenteel bij betrokken is, zijn:

  • Onderzoek naar nieuwe vormen van 'governance' – i.c., nieuwe vormen van de organisatie van dienstverlening – in het sociale zekerheids- en activeringsbeleid binnen EU-landen;
  • Internationaal vergelijkend onderzoek naar beleidsvernieuwingen en hun invloed op de positie van kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt;
  • Onderzoek naar de rol van werkgevers en hun HRM-beleid in de reïntegratie van groepen met een afstand tot de arbeidsmarkt;
  • Onderzoek naar de uitvoering van reïntegratiebeleid en reïntegratiedienstverlening in verschillende Europese landen.

Rik van Berkel is momenteel betrokken bij drie projecten gericht op de bevordering van de duurzame arbeidsparticipatie van mensen met een arbeidsbeperking. Het eerste betreft het promotieproject van Laura van Os: Het organiseren van inclusief ondernemen. Het tweede project is een vergelijkend onderzoek in Noorwegen en Nederland naar de duurzame arbeidsparticipatie van mensen met een arbeidsbeperking in het MKB: ENGAGE (met Rosan Haenraets). Het derde project is een door Instituut GAK gefinancierd onderzoek: Samen aan het Werk, een onderzoek naar effectieve en gedragen gedragsverandering van werkgevers om meer mensen met een arbeidsbeperking aan te nemen. Rik van Berkel heeft onlangs het ZonMW onderzoeksproject 'Versterking methodisch werken via HRM' afgerond, in samenwerking met de Hogeschool Rotterdam en de Hanzehogeschool. Dit project richt zich op de professionalisering van het dienstverlening van sociale diensten op het gebied van re-integratie en activering, en op de rol van HRM in de ondersteuning van professionalisering. Voorts was hij betrokken bij een onderzoek in het kader van het NWA-programma JOIN (Jongeren in een veerkrachtige samenleving). Dat onderzoek, in samenwerking met onderzoekers van Tilburg University, richt zich op HRM-uitdagingen waar werkgevers mee te maken krijgen bij het uitwerking geven aan de banenafspraak, in het bijzonder voor jongeren; en aan de ondersteuning die zij daarbij ervaren van publieke uitvoeringsorganisaties enerzijds, en werkgeversnetwerken rond de problematiek van 'inclusief ondernemen' anderzijds. Momenteel is hij visiting scholar bij Oslo Metropolitan University in het kader van het onderzoeksproject INTEGRATE.