“Het centrale thema van mijn onderzoek is de ontwikkeling van succesvolle samenlevingen: welke institutionele voorwaarden zijn nodig om een goede samenleving op te bouwen?”

 

Onderzoek gericht op de ontwikkeling van samenlevingen
Met mijn onderzoek wil ik ontdekken hoe samenlevingen zich op de lange termijn ontwikkelen en de opvallende verschillen in hun ontwikkelingspaden duiden. Samen met mijn team van jonge onderzoekers wil ik ontdekken waarom sommige maatschappelijke organisatiestructuren succesvol zijn en andere niet, en wat de totstandkoming van deze structuren stuurt.

Waarom zijn sommige samenlevingen in staat zich aan nieuwe uitdagingen aan te passen? En waarom kunnen ze een succesvolle transitie van de economie en maatschappij doormaken, terwijl andere dit vermogen niet hebben of ten prooi vallen aan ingrijpende schokken? Dit succes kan gemeten worden in economische termen, in bbp per inwoner of economische groei, maar ook door sociale aspecten mee te nemen in de meting. Denk bijvoorbeeld aan gelijkwaardigheid en welzijn, veerkracht om schokken en rampen op te vangen, en ecologische aspecten zoals het duurzaam gebruik van hulpbronnen.

Randvoorwaarden voor een "goede samenleving”
De laatste jaren ben ik in toenemende mate gefascineerd geraakt door fundamentele vraagstukken zoals de veranderende organisatie en functioneren van markten voor grond, pacht en arbeid. Ik ben geïnteresseerd in hun uiteenlopende effecten. Niet alleen op groei, maar ook op gelijkheid, veerkracht en sociale en ecologische duurzaamheid. Een volgende stap is de uitbreiding door er andere coördinerende systemen bij te betrekken. Dit om te zien hoe hun organisatie, en de wisselwerking tussen hen, bijdragen aan de randvoorwaarden die nodig zijn voor een “goede samenleving”.

Het is mijn doel om ons begrip van de wisselwerking op de lange termijn tussen economie, samenleving en instituties te vergroten, en ook van de regionale verschillen hierbinnen. Dit kan leiden tot een beter inzicht van de verschillen die de wereld van vandaag kenmerken.

Het combineren van diverse disciplines om hedendaagse maatschappelijke vragen te beantwoorden
Ik kijk verder dan de grenzen van mijn eigen vakgebied en werk samen met economen, sociologen, politicologen en ethici. Ik ben er van overtuigd dat interdisciplinariteit, of in elk geval het combineren van expertise uit verschillende disciplines, heel belangrijk is. Vooral omdat het me in staat stelt om een vraagstuk vanuit verschillende invalshoeken te analyseren waardoor een veel vollediger beeld ontstaat.

Comparatieve analyse in tijd en ruimte
De meeste van mijn ideeën toets ik aan pre-industrieel Noordwest-Europa. Maar meer recent heb ik de geografische vergelijking uitgebreid tot andere delen van Europa en van het Midden-Oosten, en heb ik geprobeerd mijn onderzoekslijnen door te trekken naar de moderne periode en zelfs naar het heden.

Spinozapremie
In 2019 ontving ik de Spinozapremie van de NWO, te besteden aan wetenschappelijk onderzoek.

 

Universiteitshoogleraar

Op 1 april 2021 ben ik benoemd tot Universiteitshoogleraar aan de universiteit van Utrecht. 

 

Leeropdracht
Transities van Economie en Samenleving
Oratiedatum
08-04-2008