Testimonials

"Het was ook de eerste keer dat de Nederlandse taal, die ik toen sinds een paar jaar studeerde, voor mij echt leefde: door het in het alledaagse leven te gebruiken en op de universiteit, begon het langzaam ook van mij te worden.

Na een paar maanden realiseerde ik me deze leefstijl voor de lange termijn te willen. Ik ging toen naar de open dag van de RMA Nederlandse literatuur en cultuur. Het brede perspectief op de Nederlandse literatuur, de aandacht voor kwesties rondom de Nederlandse identiteit (die me, als buitenstaander, erg fascineerden) en de internationale focus maakten het een heel interessant traject voor mij. De docenten en programmacoördinator hebben me vanaf het begin erg welkom laten voelen - de aanmeldingsprocedure was voor mij als buitenlandse student wat ingewikkelder, maar ze waren altijd bereid om mij te helpen met alle technische en bureaucratische kwesties. Deze persoonlijke aandacht voor de studenten heb ik gedurende mijn hele studie erg gewaardeerd.

Op een didactisch niveau heb ik deze master als een ontdekkingsreis ervaren – niet alleen door de Nederlandse literatuur en cultuur, maar ook door mijn eigen interesses als jonge wetenschapper. De cursussen zijn opgebouwd om eerst je nieuwsgierigheid te prikkelen en je de basisinstrumenten te geven (kennis, methode) om daarna zelf aan de slag te gaan met wat je het meest enthousiasmeert. Je vormt op deze manier een eigen profiel en je werkt aan je expertise.

In mijn geval is die expertise ook mijn passie (en huidige baan) geworden. Tijdens de cursus 'Literatuur tussen het lokale en het globale' heb ik kennis kunnen vergaren over de internationale verspreiding van de Nederlandse literatuur, en het institutionele kader waarin die plaatsvindt. Ik besloot toen om een stage te gaan lopen bij de afdeling buitenland van het Nederlands Letterenfonds, waar ik momenteel nog steeds werkzaam ben. Mijn ervaring bij het fonds heeft ook vormgegeven aan mijn scriptie, waarin ik een grootschalig vergelijkend internationaal project heb opgezet: ik heb toen het beleid van tweeëntwintig internationale literatuurfondsen onderzocht die actief zijn in kleine taalgebieden in heel Europa - waaronder ook het Nederlandse. Een mooie manier om mijn traject bij de Universiteit Utrecht af te sluiten!"

"Tijdens mijn studie Nederlands kwam ik er echter achter dat de Nederlandse literatuur meer is dan de klassieke roman of het sonnet: het ‘verhalende’ manifesteert zich ook op Instagram, in podcasts, reclamefolders van de Albert Heijn of speeches van politici. Ik wilde daarover door studeren, en het is om die reden dat ik de onderzoeksmaster Nederlandse literatuur en cultuur ben gaan doen. Het intensieve tweejarige programma is gericht op het verkennen van deze grenzen, en docenten moedigen het zeer aan als je daarin je eigen pad bewandelt.

In het begin van mijn studie had ik nog in mijn achterhoofd dat ik na het afronden ervan wilde promoveren, maar gaandeweg kwam ik er steeds meer achter dat ik als docent Nederlands in het voortgezet- of hoger onderwijs aan de slag zou willen gaan. Ik kreeg mede dankzij de inzet van de vakgroep Nederlands van de Universiteit Utrecht de kans om stage te lopen bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap en werkte daar mee aan diverse beleidsnota’s. Ook deed ik voor OCW onderzoek naar de relatie tussen de academische neerlandistiek en het schoolvak Nederlands, waarbij ik nadacht over welke wetenschap het schoolvak Nederlands weer aantrekkelijk zou kunnen maken. Gedurende een halfjaar heb ik me intensief kunnen verdiepen in deze thematiek.

Een van de mooie dingen aan de master is dat je mag twijfelen, en dat zowel verdieping als verbreding wordt aangemoedigd. Mijn masterscriptie heb ik namelijk geschreven over een heel ander onderwerp dan het schoolvak Nederlands: de constructie van de ‘waarheid’ in Nederlandstalige narratieve journalistieke podcasts. Een belangrijke vraag, omdat steeds meer journalistieke genres, en zelfs teksten in de landelijke dagbladen, verhalende middelen inzetten om de lezer of luisteraar mee te nemen. In hoeverre gaan deze literaire middelen ten koste van het streven naar ‘objectieve’ waarheidsvinding – van oudsher één van de belangrijkste normen in de journalistiek?

Al tijdens het schrijven van mijn scriptie vond ik een baan als docent Nederlands op een categoriaal atheneum. De komende jaren wil ik intensief aan de slag met wat ik allemaal heb geleerd in de onderzoeksmaster, door grensoverschrijdend onderwijs te creëren waarmee ik leerlingen wil inspireren om verder te denken dan het bekende. Door het interdisciplinaire en intermediale programma van de onderzoeksmaster ben ik in staat om de samenwerking met andere secties op te zoeken, en kan ik hopelijk aan leerlingen laten zien dat, zoals Multatuli al schreef, alles taal is geworden."

"Sindsdien zijn mijn ervaringen met de master heel positief gebleven. Een pluspunt dat ik bij mijn studiekeuze nog niet helemaal in de gaten had, is groepsgrootte. Deze master is kleinschalig, waardoor je een fijne band op kan bouwen met je medestudenten en docenten. Dat is niet alleen leuk, maar ook heel nuttig: omdat we weten waar elkaars onderzoeksinteressen liggen, houden we elkaar op de hoogte als we iets relevants voorbij zien komen.

Zelf ben ik me al snel gaan toeleggen op Digital Humanities, het snijvlak van geesteswetenschap en digitale technologie. Voor mij is dat ideaal, omdat ik daar veel in kwijt kan uit de andere bachelor die ik gedaan heb: scheikunde. Zo houd ik dat ook een beetje bij me! Wat Digital Humanities betreft, biedt de master in het verplichte deel van het curriculum slechts één vak aan, maar daarbuiten is er wel veel mogelijkheid om jezelf te specialiseren. Daarbij heb ik ontzettend veel gehad aan het netwerk van de docenten van de master en aan studenten uit de jaren boven me. Dankzij begeleiders uit het masterprogramma, doe ik nu een op maat gemaakte leeslijst over het modelleren van culturele evolutie en loop ik stage bij het Meertens Instituut waar ik vaardigheden opdoe rondom programmeren in Python. Dat je veel van die expertise van buiten moet halen of op eigen kracht tot je moet nemen zou je kunnen zien als een nadeel, maar ik denk dat er ook een belangrijk voordeel aan zit. Je leert ervan hoe je andere mensen kan benaderen om hulp en informatie te vragen. Het maakt je zelfredzamer en leert je dat er van alles mogelijk is zolang je maar vragen durft te stellen en met mensen in contact wilt komen; een goede voorbereiding op de wereld na de universiteit, denk ik!”

"In deze master heb ik de kans gehad mijn (post)koloniale ‘profiel’ als letterkundig onderzoeker nog meer uit te diepen, zowel binnen het vaste curriculum als in de vrije profileringsruimte. Hierbij ben ik van een interesse waarin de literaire doorwerking van het koloniale verleden centraal stond, gegaan naar een bredere interesse in de (cultuur)historische context van het koloniale verleden van Nederland en de doorwerking daarvan vandaag de dag. Zo heb ik mij doormiddel van keuzevakken onder andere nog meer verdiept in de cultural memory, een tak van studie die zich expliciet bezighoudt met herinneringscultuur en de doorwerking van het verleden in het heden, waarbij een traumatisch verleden, zoals het koloniale verleden, vaak centraal staat.

Ook binnen de verplichte vakken is het mij vaak gelukt om mijn eigen onderzoeksinteresse uit te werken door er bij mijn eindpaper of andersoortige opdracht voor te kiezen om de geleerde theorie of methode toe te passen op een casestudy die in lijn lag met mijn belangstelling in het (post)koloniale. Wat hierbij ook hielp is dat we in deze master literatuur, of ‘tekst’, heel breed opvatten, waardoor er ruimte is voor onderzoeksobjecten die wellicht minder voor de hand liggen. Zo heb ik onderzoek kunnen doen naar de dekoloniale nationalistische retoriek van Soekarno in zijn pleitrede Indonesië klaagt aan! uit 1930. Deze pleitrede, uitgesproken in een juridische context, kun je natuurlijk niet onder literatuur scharen, maar dit betekent echter niet dat je de tekst niet kan ‘close readen’ zoals je bij een literaire tekst ook kan doen.

De tools die je in de master aangereikt krijgt om literatuur te analyseren kunnen ook heel goed toegepast worden in een discoursanalyse van een heel ander soort bron. Mijns inziens zorgt deze brede opvatting van literatuur en cultuur er voor dat je als Neerlandicus nog meer interessante vragen kan stellen over identiteit, verleden en herinnering binnen een (trans)nationale context.

Tijdens zowel mijn stage als in het onderzoek voor mijn masterscriptie kwamen mijn passie voor (post)koloniale vraagstukken en het analyseren op detailniveau van verschillende soorten culturele bronnen samen. Gedurende mijn stage bij het KITLV (Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde) heb ik archiefonderzoek gedaan naar de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog (1945-1949) en meegewerkt aan een digitale tentoonstelling en catalogus over deze oorlog op basis van de in het archief aanwezige stukken. In dit project stonden niet literaire bronnen, maar dagboeken, rapporten, propagandaposters en correspondentie centraal. Tijdens deze stage werd ook mijn interesse gewekt in de ‘vertaalslag’ van academische kennis naar een breder publiek en de manier waarop een verhaal over een pijnlijk verleden kan worden overgedragen. Zo kunnen culturele producten zoals romans en films een grote rol spelen in het (her)vormen van de publieke herinnering.

In mijn scriptie heb ik dan ook onderzocht hoe de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog gerepresenteerd wordt in De tolk van Java van Alfred Birney en De Oost van Jim Taihuttu. Mijn onderzoek richtte zich op de vraag welk narratief over deze oorlog door deze recente roman en film wordt overdragen en op welke manier beide bronnen zich verhouden tot de postkoloniale discussie over de omgang met deze oorlog in Nederland.

Ik kijk er naar uit om de scherpe manier van kijken die ik tijdens de master heb ontwikkeld in te zetten in mijn verdere carrière!"

"Toen ik me drie jaar later op een tweede opleiding begon te oriënteren, moest ik weer aan Utrecht denken. Ik was in de laatste jaren van mijn studie in Antwerpen sterk geïnteresseerd geraakt in cultuursociologische en transculturele vraagstukken. Hoe kijken Nederlandse auteurs naar de Vlaamse literatuur en omgekeerd? Welke rol spelen verhalen in de constructie of deconstructie van nationale identiteiten? Bestaat er eigenlijk zoiets als ‘typisch Nederlands’ en ‘typisch Vlaams’? En zo ja, wat is dat dan? De Utrechtse onderzoeksmaster Nederlandse literatuur en cultuur was het uitgelezen programma om die vragen te blijven stellen.

Voor een Vlaamse student in Nederland is het transculturele perspectief sowieso van belang. Het is extra spannend dat dat perspectief in de master voortdurend bevraagd en gethematiseerd wordt. Dat je daarbij ook veel vrijheid krijgt om eigen accenten aan te brengen, maakt het programma nog boeiender. Mijn achtergrond in de Duitse letterkunde kon ik bijvoorbeeld inzetten in een stageonderzoek naar vertalingen van Nederlandstalige literatuur in de DDR. En in mijn scriptie doe ik onderzoek naar het Flämisches Novellenbuch: een bloemlezing met Duitse vertaling van Vlaamse kortverhalen die tijdens de Eerste Wereldoorlog verscheen."