Testimonials

Koen Boelens is literair vertaler

Profile picture Koen Boelens

"Ik heb gekozen voor het literaire traject van de master Vertalen in de hoop de taal- en literatuurwetenschap te combineren, omdat die twee vakgebieden me tijdens mijn bachelor Engels allebei aanspraken. Dat pakte goed uit. In de eerste plaats moet je als literair vertaler natuurlijk de regels van ‘jouw’ talen doorgronden om ze ook te kunnen hanteren. Taal is geen exacte wetenschap, maar heeft daar soms wel wat van weg en zelf vind ik die kant heel interessant. Daarentegen biedt het literaire aspect van het vertalen je op allerlei verschillende manieren speelruimte, waarin je je creativiteit niet alleen de vrije loop kunt laten, maar die soms ook flink op de proef wordt gesteld. Die combinatie van – en spanning tussen – ambacht, kunst en wetenschap maakt het vak voor mij zo leuk."

Lees meer

"Hoewel het vertalen zelf natuurlijk centraal stond tijdens de master, oriënteerden we ons er ook breed. We dachten, praatten en schreven over onze eigen vertalingen en die van anderen, maar leerden ook over de mechanismen van het literaire veld en de andere partijen die daarin een rol spelen – denk aan redacteuren, scouts, recensenten en zo voort.

Ik ben overtuigd van het belang van een brede beroepspraktijk voor literair vertalers, ook om praktische redenen. Je bent dan op zoveel mogelijk voorbereid, maar feit is nu eenmaal ook dat je er in de praktijk vaak iets naast moet doen. Flexibiliteit is echt een vereiste, als je het mij vraagt. De master bereid je daarop voor en laat zien wat er allemaal mogelijk is.

Zelf doe ik naast mijn werk als literair vertaler nu een aantal jaar redactiewerk voor een literair tijdschrift. Door zo met andermans werk bezig te zijn, groei ik zelf ook als vertaler en daarnaast gaan er dankzij de opgedane ervaring weer andere deuren open. Zo kom je over een steeds breder pakket met vaardigheden te beschikken, al blijft het vertalen zelf voor mij wel voorop staan."

Fleur Jeras volgde de track Spaans en is nu werkzaam bij twee literaire festivals en één literair netwerk

Profile picture Fleur Jeras

"Tijdens mijn bachelor Latijns-Amerikastudies in Leiden volgde ik het keuzevak ‘Vertalen in en uit het Spaans’. Voordat ik dit vak volgde was mijn interesse in vertaling vrij latent, maar deze werd aangewakkerd door de opdrachten die we voor de colleges maakten. Ik vond het heel leuk om op die manier met taal en betekenis bezig te zijn."

Lees meer

"Na mijn bachelor heb ik gekeken welke mogelijkheden er waren en me aangemeld voor de master Literair vertalen in Utrecht. Dat was een vrij intuïtieve keuze; ik ben nooit naar een open dag geweest en heb nooit een docent gesproken, maar het aanbod aan vakken en thema’s trok me direct aan en leek bij mij te passen.

De vakken die ik aan de UU heb gevolgd waren inderdaad heel interessant en de inhoud is me bijgebleven. Voor ik aan de master begon wist ik eigenlijk vrijwel niets over vertaalwetenschap. Nu ben ik blij dat ik, naast de ‘praktische’ kennis over vertaling, ook die achtergrond verworven heb, omdat die kennis je in staat stelt twee stapjes terug te doen bij het maken van een vertaling. Het geeft je overzicht. Ik vond het ook heel interessant om bijvoorbeeld les te krijgen over vertaalethiek en de vragen die een vertaler zichzelf moet of kan stellen voordat ze een opdracht aanneemt of aan een klus begint.

Ik heb de track Spaans gevolgd, en wat ik onder andere fijn vond aan de vakken die ik voor die track heb gevolgd, was dat ik meer heb geleerd over de geschiedenis en literatuur van Spanje (mijn focus lag altijd op Latijns-Amerika). Het was ook goed om taalspecifieke obstakels te verkennen die je tegen kunt komen tijdens het vertalen, dat is enorm nuttig.

Tijdens de master werd ons verteld wat we konden verwachten als we op de arbeidsmarkt toetraden; welke voorzieningen er zijn voor beginnende vertalers, maar ook welke moeilijkheden je eventueel tegen kunt komen. We hebben veel praktische tips ontvangen over hoe je te navigeren binnen die literaire markt, en een vak gevolgd waarbij we onszelf leerden te zien als ondernemers, want als freelancer ben je nu eenmaal ook een ondernemer.

Die balans tussen het creatieve en intellectuele aspect van vertalen en de realiteit van het besturen van je eigen vertaalpraktijk is heel belangrijk en ik ben blij dat daar bij het ontwerpen van het curriculum voldoende rekening mee is gehouden.

Momenteel ben ik werkzaam bij twee literaire festivals en één literair netwerk: ik ben programmamaker en coördinator vertalingen bij Poetry International in Rotterdam en het Winternachtenfestival in Den Haag, en ik ben de projectmanager van de Nederlandse tak van het Europese schrijvers- en vertalersnetwerk CELA. Daarnaast neem ik freelance vertaalklussen aan en volg ik een ontwikkelingstraject bij het Expertisecentrum Literair Vertalen om zo naar een eerste boekvertaling toe te werken."

Eva Wissenburg werkt als literair vertaler (Frans-Nederlands)

Profile picture Eva Wissenburg

“Als je, zoals ik, heel erg van literatuur houdt, is er niets fijner dan te proberen een tekst volledig te doorgronden. Literair vertalen past ook heel goed bij mensen die altijd nieuwe dingen willen leren, want je krijgt teksten te vertalen over de meest uiteenlopende onderwerpen. Dan zit je voor een vertaling ineens een boek over Afrikaanse trommels te lezen. Ik vind dat geweldig. Tegelijkertijd heeft het iets heel praktisch en concreets. Je bent iets aan het maken dat je een paar maanden later als een boek in je handen kunt houden."

Lees meer

"Vooralsnog verloopt mijn carrière beter dan ik had durven dromen. De eerste literaire vertaalopdracht kreeg ik al voordat ik afgestudeerd was. Niet lang daarna kreeg ik mijn tweede opdracht. Op de site van een uitgeverij had ik gezien dat er boek uitkwam dat ik bijzonder goed vind. Ik heb toen een mailtje gestuurd met de vraag of ze al een vertaler hadden voor dat boek en dat bleek niet zo te zijn, dus mocht ik het doen.

Tijdens mijn master heb ik literaire teksten tot in detail leren uitpluizen. Ik heb geleerd alert te zijn op tekstkenmerken op allerlei verschillende niveaus. Daarnaast heb ik een vertaalwetenschappelijke houding ontwikkeld, waardoor ik me bewust ben van de consequenties van mijn vertaalkeuzes. Literair vertalen is zowel op het intellectuele als op het creatieve vlak enorm uitdagend: je vertaling moet inhoudelijk zoveel mogelijk van de brontekst overbrengen, maar ook in het Nederlands literaire kwaliteiten bezitten. Soms lijkt het haast een onmogelijke opdracht, maar juist dat maakt het werk zo uitdagend.”

Joyce Bekkers volgde de premaster is nu zelfstandig vertaler

Profile picture Joyce Bekkers

"Voordat ik aan het masterprogramma begon, heb ik een premaster gevolgd. Deze was door de universiteit volledig afgesteld op mijn persoonlijke studiepad. Tijdens de premaster werd ik bij verschillende vakken uit de bachelor Duitse taal en cultuur geplaatst om mijn kennis van de literatuur bij te schaven. Daarnaast leerde ik zo de academische leer- en schrijfwijze aan. Er was bijvoorbeeld een vertaalvak dat ging over de academische achtergrond van het vertalen. Hierover wist ik nog niet zo veel, omdat mijn vooropleiding aan de Vertaalacademie in Maastricht voornamelijk praktijkgericht was. De premaster was inhoudelijk een goede voorbereiding op het masterprogramma."

Lees meer

"Ik moest in eerste instantie wennen aan de vrijheid die de universiteit bood. Je wordt erg vrijgelaten om zelfstandig te zijn in de manier waarop je studeert en je tijd indeelt. Op een gegeven moment wen je natuurlijk, maar dit was aan het begin even aftasten. Mijn vooropleiding en de premaster verschilden in zowel niveau als de werkwijze erg van elkaar. Ik was gewend om een tekst voor mijn neus te krijgen en aan de slag te gaan, maar tijdens de premaster moest ik veel meer theorieën lezen en leren. Ik vond de stap van mijn hbo-opleiding naar de premaster daarom groter dan die van de premaster naar de master. Het was natuurlijk weer een iets hoger niveau, maar ik was inmiddels gewend aan het ritme van de universiteit.

Tijdens mijn masterscriptie ben ik begonnen ik met het aannemen van kleine vertaalopdrachten. Ik wilde graag al tijdens mijn studie een bedrijfje opstarten, zodat ik meteen aan het werk kon na mijn afstuderen. Inmiddels ben ik zelfstandig vertaler en heb ik naast professionele vertaalopdrachten sinds kort mijn eerste literaire opdrachten binnen. Het is mijn ultieme droom om uiteindelijk een boek te mogen vertalen."

Anne Swarttouw is Beleidsmedewerker vertalingen binnenland bij het Nederlands Letterenfonds

Profile picture Anne Swarttouw (copyright Victor Shiferli)

“Ik ben de master Literair vertalen gaan doen om de simpele reden dat ik graag Engelse, vooral Amerikaanse, literatuur las (en lees). Ik wilde me graag verdiepen in het literair vertalen. Inmiddels is er daarvoor een gespecialiseerde master, maar toentertijd nog niet. Al werd er ook toen al veel aandacht aan besteed in deze master."

Lees meer

"Mijn carrière is tot nu toe heel vloeiend verlopen, maar een iets andere kant op gegaan dan ik aanvankelijk in gedachten had. Twee personen binnen de Universiteit Utrecht, waaronder mijn scriptiebegeleider, attendeerden me op een vacature bij het Nederlands Letterenfonds.

Daar is het onder meer mogelijk voor vertalers om een subsidie aan te vragen voor een literair vertaalproject. De aanvragen voor vertalingen uit het Engels worden door mij behandeld. Ik probeer aan de hand van beoordelingen van externe adviseurs een zo compleet mogelijk beeld te schetsen van een vertaler en zijn of haar project. De in de master opgedane inhoudelijke kennis op het gebied van vertaalwetenschap en vertaalkritiek komt nu dus goed van pas. Vervolgens buigt een adviescommissie met mensen uit het vak (vertalers, universitair docenten, publicisten, recensenten) zich over alle aanvragen.

Inhoudelijk gezien vind ik mijn baan erg interessant. Doordat ik allerlei uiteenlopende rapporten onder ogen krijg, kom ik veel te weten over verschillende vertaalopvattingen, verschillende vormen van vertaalkritiek en over de vraag wat iets wel of niet een goede vertaling maakt.”