Zijn we verantwoordelijk voor onze vooroordelen?

Jeroen Rijnders bij Wetenschap Vandaag

Een doos met eieren met verschillende kleuren die vooroordelen ten opzichte van elkaar hebben © iStockphoto.com/Vyacheslav Kozyrev
© iStockphoto.com/Vyacheslav Kozyrev

Vooroordelen – we hebben ze allemaal. Maar hoe verantwoordelijk zijn we ervoor? Zijn we dat überhaupt? Filosoof en docent aan het Ethiek Instituut Jeroen Rijnders sprak erover in de BNR-podcast Wetenschap Vandaag.

Onbevooroordeeld zijn

Rijnders valt direct met de deur in huis: onbevooroordeeld zijn bestaat niet. “Studies laten zien dat mensen die denken dat ze geen vooroordelen hebben, of dat ze er niet door worden beïnvloed, er júíst door worden beïnvloed – omdat ze er net wat minder op letten, of er net wat minder kritisch mee omgaan”, vertelt hij. “Het is een soort basisprincipe van de filosofie: alles wat in de schaduw is, heeft kracht.”

Verantwoordelijkheid

Maar of je ook verantwoordelijk bent voor iets wat volgens de meeste onderzoekers onbewust gebeurt, is een lastige vraag. Rijnders vindt dat je meer moet kijken naar acties. Hoe gaat iemand om met diens vooroordelen? Hij haalt Griekse filosofen aan: “Die keken niet naar het in een moment maken van een keuze, maar naar het vormen van je morele karakter, het jezelf op langere termijn aanleren van bepaalde attitudes.”