Waarom het niet verbaast dat de Binnenlandse Veiligheidsdienst maar liefst 71.000 mensen in de gaten hield

Bob de Graaff in NRC en EenVandaag

Het gebouw in Leidschendam, waar van 1993-2002 de BVD en tot eind 2007 de AIVD gevestigd was. Tegenwoordig zetel van het Libanontribunaal. Bron: Wikimedia/Vincent van Zeijst
Het gebouw in Leidschendam, waar van 1993-2002 de BVD en tot eind 2007 de AIVD gevestigd was. Tegenwoordig zetel van het Libanontribunaal. Bron: Wikimedia/Vincent van Zeijst

Precies 71.000 voorheen geheime dossiers van de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) worden binnenkort openbaar gemaakt en komen voortaan te liggen in het Nationaal Archief. Hoogleraar Intelligence and Security Studies Bob de Graaff vertelt in de NRC waarom het hem niet verbaast dat de BvD zoveel mensen in de gaten hield.

Communistische Partij

De dossiers die nu openbaar worden gemaakt zijn tussen 1946 en 1998 bijgehouden over mensen die mogelijk 'een gevaar voor de staat' waren, lid waren van 'extremistische' groepen of verdacht werden van spionage. 

Prof. dr. Bob de Graaff
Prof. dr. Bob de Graaff

Dat het gaat om tienduizenden mensen, verbaast Bob de Graaf niet. Zo had de BVD onder meer de Communistische Partij van Nederland in het vizier. "Als je dat tientallen jaren doet, dan heb je het al snel over duizenden mensen”, zegt De Graaff.

Het ging de BVD namelijk niet alleen om kopstukken van de partij. "Het kon ook gaan om leden die solliciteerden naar een baan bij de overheid. Of een schilder die bij defensie ging verven. Dat soort mensen werden onderzocht op contacten met de Sovjet-Unie."

Rechts-extremisten

Ook bestaan er uit de jaren vijftig veel dossiers over rechts-extremisten. "Er waren allerlei mensen met een oorlogsverleden bij de Duitsers die extreem-rechtse clubjes oprichtten", legt De Graaff uit. Zo was er bijvoorbeeld de voormalige SS'er Paul van Tienen, die in 1953 een politieke partij van neonazi's begon. Hij blijkt van 1948 tot 1985 door de BVD te zijn gevolgd.

De informatie uit de dossiers wordt nu dus openbaar gemaakt, hetzij beperkt. De dossiers zijn in te zien bij het Nationaal Archief, maar er mogen geen kopieën van worden gemaakt. En als je persoon waarover het dossier gaat nog leeft, moet deze toestemming geven voor inzage.