Spiegeltje spiegeltje in het zand

Een wereld voorstellen waarin we ons geen zorgen hoeven te maken over klimaatopwarming is best lastig.

Politicoloog en hoogleraar Global Sustainability Governance Frank Biermann (UU) betoogde vorige week in de Volkskrant dat Nederland zich moet mengen in wetenschappelijke discussies over het kunstmatig beïnvloeden van het klimaat, 'climate engineering'. Volgens sommige wetenschappers ligt daar namelijk de oplossing voor klimaatverandering. Zo wordt er bijvoorbeeld onderzoek gedaan naar het inzetten van grote machines om CO2 uit de lucht te filteren en ondergronds op te slaan (Direct Air Capture), of zelfs naar het massaal plaatsen van spiegels in de woestijn om zonlicht te weerkaatsen.

Internationaal debat

Het klinkt ideaal, maar Biermann benoemt ook de nadelen van dit soort technieken: het negeren van het onderliggende probleem van klimaatopwarming en de onbekende risico’s van klimatologisch ingrijpen op deze schaal. Een voorstel bij de Verenigde Naties van Zwitserland en twaalf andere landen om hier meer onderzoek naar te doen, werd echter geblokkeerd door de Verenigde Staten en andere landen die financieel belang hebben bij een op olie gebaseerde economie. Biermann vindt dat Nederland hier zo snel mogelijk aan mee moet doen en geld moet steken in onderzoek naar de consequenties. Niettemin omdat Nederland één van de landen is die het meest gebaat zijn bij het tegengaan van klimaatverandering.

Kyle Glenn / Unsplash.com
Kyle Glenn / Unsplash.com

Instituties

Biermann is vaker stellig in zijn standpunten als het aankomt klimaatbeleid. Drie jaar geleden gaf hij samen met Tweede Kamerlid drs. Frank Wassenberg (PvdD) een lezing bij Studium Generale, waarin hij zei dat ‘ons best doen’ niet genoeg is om klimaatverandering tegen te gaan. Zoals het nu gaat, verloopt de transitie te langzaam. We dringen het risico op een wereldwijde klimaatcatastrofe niet terug. Daarom pleitte Biermann voor maatregelen om het stroperige klimaatbeleid te versnellen met nieuwe, betere instituties om beleid te vormen en te implementeren. Dat klinkt goed, maar ook Biermann erkende destijds dat “we niet weten hoe betere instituties eruit zouden zien.” De opties hiervoor verkende hij al wel in 2012, tijdens een lezing waarin hij de mogelijkheden voor een wereldwijd beleid voor duurzaamheid besprak.

Samenwerking

Als er één ding naar voren komt uit Biermanns retoriek, is het wel samenwerking op internationaal niveau. Samenwerking op het gebied van onderzoek en beleid is volgens hem cruciaal als we de kans op catastrofe zo klein mogelijk willen houden. Of dat ook gaat gebeuren is de vraag, maar wie weet vliegen we over 20 jaar naar Death Valley om een gigantische oppervlakte aan spiegels te bewonderen, zonder ons te bekommeren over het klimaat.

Elke week wordt een opvallend bericht uit de actualiteit gekoppeld aan een opname uit het archief van Studium Generale - Podium voor kennis & reflectie van de Universiteit Utrecht.

Kijk de lezing: 'Top-down change policy'
Lees het bijbehorende artikel: ''Ons best doen' is niet genoeg'
Meer informatie
Studium Generale