Nieuwe kijk op Hilversum in oorlogstijd
Op 30 april wordt het nieuwe boek Een stad op drift – Hilversum tijdens de Duitse bezetting van dr. Geraldien von Frijtag Drabbe Künzel (Internationale en Politieke Geschiedenis) gepresenteerd in het Museum Hilversum. Het boek zal worden geïntroduceerd middels een podcast over het onderzoeken en herdenken van de oorlog. Nederland viert 75 jaar bevrijding in het besef dat we samen verantwoordelijk zijn om deze vrijheid door te geven. Maar hoe gaan we met deze geschiedenis om? Hoe onderzoeken en herdenken we, en vooral: hoe betrekken we jonge mensen hierbij?
Deze belangrijke vragen vormden voor Von Frijtag vijf jaar lang de leidraad naar een onderzoek naar Hilversum in oorlogstijd en de zoektocht om jongeren hierbij te betrekken. Voor de podcast werkte Von Frijtag samen met Museum Hilversum en Studio Polat. De nieuwe Hilversumse aanpak om jongeren met re-enactment meer bij het oorlogsverleden te betrekken, genaamd Ooggetuigen, is een succes en vindt inmiddels navolging bij 1051 scholen door heel Nederland.
'Een stad op drift’ is een meeslepend geschreven boek met een intieme kijk in het leven van mensen in bezettingstijd. Het maakt die geschiedenis niet alleen voelbaar, maar zorgt ook voor een uitvergroting van meer tijdloze morele dillema’s van de moderne samenleving.
Een nieuw perspectief
De oorlogsgeschiedenis van Hilversum is in veel opzichten bijzonder. Hilversum was de eerste middelgrote gemeente met een NSB’er aan het hoofd en was vanaf het voorjaar van 1942 het hoofdkwartier van de Wehrmacht. De gemeente was ook een decor van genocide. Nergens anders in Nederland waren in maart 1941 al de bordjes ‘Voor Joden verboden’ verplicht geplaatst. Von Frijtag heeft in het boek Een stad op drift nadrukkelijk vanuit een ander perspectief willen kijken: "Ik heb me laten inspireren door recente ontwikkelingen in het internationale onderzoek en gekeken naar de weerslag van de bezetting in het alledaagse leven van ‘gewone mensen’. Maar evengoed hoe lokale verhoudingen en lokale spelers de loop van de bezettingsgeschiedenis beïnvloedden."
Geraldien von Frijtag Drabbe Künzel
Geraldien von Frijtag Drabbe Künzel (1965) is een gerenommeerd auteur en historicus, verbonden aan de Universiteit Utrecht. Ze schreef eerder over de Duitse strafrechtspleging in bezet Nederland, het Duitse gevangenenkamp te Amersfoort, de Holocaust en de Nederlandse deelname aan de Duitse Oostkolonisatie. Bij de eerste gesprekken over het onderzoek in Hilversum was Von Frijtag bezig met de ‘microgeschiedenis’ en coördineerde zij in 2016 in Washington de workshop ‘Microcosms of the Holocaust,’ over de opbrengsten van kleinschalig onderzoek naar individuele verhoudingen en de lokale samenleving. In het onderzoeksvoorstel besloot ze de verworven inzichten voor het onderzoek naar Hilversum in bezettingstijd te benutten. Ruim veertig maanden heeft Von Frijtag (Universiteit Utrecht), in opdracht van Museum Hilversum zich verdiept in de geschiedenis van de Hilversumse samenleving ten tijde van de Duitse bezetting.
