Moeten we drones bewapenen? “Dit werkt tijdens oorlog juist contraproductief”

De vier Nederlandse MQ-9 Reaper-drones (ook wel ‘hunter killers’) moeten worden bewapend, vindt het merendeel van de Tweede Kamer. Promovendus Jip van Dort en universitair docent Conflict Studies Lauren Gould, beiden betrokken bij Intimacies of Remote Warfare, roepen op tot politieke en maatschappelijke discussie: “Inzet van dit wapen kan gemakkelijk leiden tot (veel) burgerslachtoffers, meer vijanden, meer oorlog en schendingen van het internationaal recht.”  

Burgerslachtoffers

Gevechtsdrones leiden mogelijk tot grote aantallen burgerslachtoffers, schrijven Van Dort en Gould, wijzend op onder meer de oorlog in Afghanistan. “Afgelopen decennia, vooral tijdens de zogenaamde ‘War on Terror’, zijn vele duizenden [verkeerde personen] gedood met drones, ook veel burgers, steeds met ‘slimme’ bommen.”

Daarnaast is er nog het vraagstuk dat Van Dort en Gould ‘de transparantiekwestie’ noemen. “Burgerslachtoffers worden gemakkelijk verzwegen en (betrokkenheid bij) aanvallen worden soms niet eens erkend.” Ze wijzen op de Nederlandse luchtaanval op Hawija, waarbij 85 burgers omkwamen.

Bovendien heeft de bevolking kans op ernstige psychische schade door een continue aanwezigheid van drones, zeggen Van Dort en Gould. Ook waarschuwen ze dat de politieke weerstand tegen het gebruik van geweld kan afnemen, omdat eigen slachtoffers zijn uitgesloten en drones in onherbergzaam gebied kunnen worden ingezet.

Contraproductief

Van Dort en Gould concluderen dat deze maatschappelijke implicaties ertoe leiden dat een oorlogsvoering met drones ‘contraproductief’ is, iets wat ze ook terugzien in rapportages. “Een viertal voormalige dronebestuurders stelde, in 2015, dat het Amerikaanse beleid jihadisten van bijvoorbeeld Islamitische Staat en Al Qaida juist helpt bij het rekruteren van nieuwe strijders. Hetzelfde effect werd gedocumenteerd in een geheim CIA-rapport uit 2009, dat jaren later werd onthuld door Wikileaks.”