"Met zijn tour door Afrika geeft Macron een cynische draai aan dekolonisatie"

Frank Gerits in The Conversation

Bohicon in Benin © iStockphoto.com/eeterv
Bohicon in Benin © iStockphoto.com/eeterv

De Franse president Macron maakt deze zomer een tour door Afrika, waar hij Kameroen, Benin, Guinee-Bissau en Algerije bezoekt. Hoofddocent Geschiedenis van de internationale betrekkingen Frank Gerits schrijft in The Conversation dat Macron een onuitgesproken ambitie heeft: de macht van Frankrijk op het continent ongezien in stand houden.

Neokolonialisme

Drie van de vier landen – Kameroen, Benin en Algerije – zijn voormalige Franse koloniën. Tijdens zijn bezoeken heeft Macron veel aandacht geschonken aan dit pijnlijke verleden, al had hij zijn blik duidelijk op de toekomst.

Emmanuel Macron. Bron: Wikimedia/Austrazil
Emmanuel Macron. Bron: Wikimedia/Austrazil

"De bezoeken van Macron vertellen een verhaal waarin Frankrijk boete doet voor zijn koloniale misdaden en tegelijkertijd probeert de invloed te behouden die het door het kolonialisme heeft verworven", schrijft Gerits. Zo zei Macron in Kameroen dat hij hoopte dat historici uit beide landen zouden samenwerken om 'pijnlijke momenten' te onderzoeken.

Los van deze samenwerkingen wil Macron in Afrika een stevige voet aan de grond houden. In Benin herhaalde hij dat Frankrijk zich blijft inzetten voor de veiligheid van het continent en in Guinee-Bissau zal Frankrijk zich blijven inzetten tegen het terrorisme in de regio, beloofde hij.

"Naar mijn mening misbruikt Macron de toegenomen roep om een meer fundamentele dekolonisatie van de Afrikaanse samenlevingen", zegt Gerits. "Hij gebruikt die als dekmantel om zijn invloed op het continent te kunnen blijven uitoefenen."

Boetedoening

Frankrijk doet mee aan een grotere Europese trend, signaleert Gerits. "Het rechtzetten van het koloniale verleden is voor noordelijke regeringen een populaire manier geworden om hun diplomatieke activiteiten in Afrika te ontplooien", legt hij uit. In plaats van het pleidooi om koloniale wandaden te vergeten, dat Europese landen voorheen hielden, ligt de nadruk nu juist op het erkennen ervan.

De Franse president gebruikt deze trend om zijn land weer in positief daglicht te stellen, schrijft Gerits. Macron zet Frankrijk bijvoorbeeld tegenover Rusland, dat hij door de inval in Oekraïne "een van de laatste imperiale koloniale machten" noemde.

"Dit alles maakt deel uit van de cynische draai die Macron aan dekolonisatie geeft, en het streven om het oude te herstellen en tegelijkertijd de dekolonisatie door interventie terug te draaien."

Landkaart van Noord-Afrika © iStockphoto.com/Beyhanyazar
© iStockphoto.com/Beyhanyazar

Wapenlevering

Guinee-Bissau, het enige van de vier landen dat geen Franse kolonie was, heeft op dit moment de leiding in de Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten (ECOWAS). Volgens Gerits is dit de reden waarom Macron ook dit land bezocht.

"Macron wil zich bemoeien met de regionale organisatie", schrijft Grits. "Het is een makkelijke manier om zonder pendeldiplomatie verschillende West-Afrikaanse hoofdsteden te bereiken."

Macron sprak dan ook over een mogelijke toename van Franse wapenleveringen, nu Guinee-Bissau ook wapens levert aan Oekraïne. "Zoals altijd zullen gewone mensen de prijs moeten betalen, omdat zij gedwongen worden om in steeds zwaarder bewapende samenlevingen te leven", aldus Gerits.