Life as a service
Hoe we ons verhouden tot spullen, diensten en data verandert constant. Prof. dr. José van Dijck (Instituut voor Cultuurwetenschappelijk Onderzoek) schreef in het Financieele Dagblad over deze relaties en haar toekomstvisie op het serviceconcept.
Vervoermiddelen zijn niet langer gebruiksvoorwerpen die je koopt of huurt, maar een service. We willen het gemak, maar niet het onderhoud. Wel de lusten, niet de lasten. Wel gebruik, geen bezit. Het mobility as a service-concept (MaaS) laat mensen 'voorbij voorwerpen' denken, als een zorgeloos en duurzaam alternatief voor het bezit van een vervoermiddel.
As a service
"De jaren tien waren het decennium van de disruptie: alle dingen werden diensten en diensten werden data," zegt Van Dijck. Er zijn steeds meer bedrijven die gebruiksvoorwerpen transformeren tot service, ofwel het as a service-concept, en de laatste jaren breidt dit concept zich zelfs uit naar niet-materiële kanten van ons leven, zoals slaap. De belofte van deze bedrijven is dat hun services duurzaamheid en ontzorging bevorderen, maar daar plaatst Van Dijck vraagtekens bij. Volgens haar kan ontzorgen ook achteloosheid bevorderen, en die "verlokking van gemak staat kritisch denken in de weg".
Het verhandelbare leven
Van Dijck denkt dat het aaS-concept zich het komende decennium verder zal ontwikkelen, maar waarschuwt voor de gevolgen daarvan voor onze mentaliteit. "De gedachte dat zorgeloos en duurzaam leven als een dienst verhandelbaar is, wijst eerder op ultieme minachting voor de mens als zelfstandig handelend wezen in een uit de hand gelopen consumptiesamenleving." Helaas wordt hier vaak niet bij stilgestaan door investeerders. Zij spelen slechts in op onze wens om duurzamer te leven, maar het hoe en wat liever aan iemand anders over te laten.