Hoe 3D-scans de kunsthistorische geheimen van de Grote Kerk Naarden onthullen

Sanne Frequin en Daantje Meuwissen bij o.a. OVT, NOS en NH Nieuws

Het tongewelf van de Grote Kerk in Naarden. Foto: © Robert Aarts
Het tongewelf van de Grote Kerk Naarden. Foto: © Robert Aarts

Hoog boven in de gewelven van de Grote Kerk Naarden, omgeven door monumentale plafondschilderingen die hun geheimen al eeuwenlang bewaren, werken jonge onderzoekers en studenten aan het ambitieuze project Digital Reconstruction in Art History. Kunsthistorici en universitair docenten Sanne Frequin en Daantje Meuwissen vertellen in onder andere OVT, NOS en NH Nieuws over hoe een digitale 3D-scan de verborgen details van het gewelf blootlegt.

Eerste 3D-model in zijn soort in Nederland

De jonge onderzoekers en studenten van de OSK Summer School brengen het plafond van de Grote Kerk Naarden in kaart met behulp van digitale scans, die ze verwerken in een 3D-model. Het is de eerste keer in Nederland dat een model van deze omvang wordt gemaakt. Meuwissen legde bij OVT uit wat de 3D-scans mogelijk maken: “Als we het vermoeden hebben dat iets een latere overschildering is, kan je die visueel weg laten halen en dan kom je dichterbij de originele schildering.”

Tijdens het onderzoek krijgen de studenten de kans om op de 25 meter hoge steigers in de kerk te werken. Student Baukelien Vonk deelt haar ervaring met NH Nieuws: “We hebben allemaal een heel groot hart voor kunst, en als je er dan zo dichtbij staat en er echt mee werkt, dat is echt een heel ander gevoel.”

Belang van 3D-scans voor de kunstgeschiedenis

Een van de doelen is om meer te weten te komen over de kunstenaar achter deze schilderingen. Is het bijvoorbeeld Jacob Cornelisz van Oostsanen, zoals vaak wordt gedacht? “Of we het vraagstuk helemaal gaan oplossen weet ik niet, want dan zouden we ergens een handtekening moeten vinden”, vertelt Frequin aan de NOS.

Het belang van zo’n 3D-scan is al eerder aangetoond, vervolgt Frequin in het Achtuurjournaal. “Een tijd geleden vloog de Notre Dame in Parijs in brand. Wat weinig mensen weten is dat vlak vóór de brand ontstond er een docent al een 3D-scan had gemaakt.” Deze scan bleek van grote waarde voor de restauratie.

Sixtijnse Kapel van het Noorden

De Grote Kerk Naarden, ook wel de ‘Sixtijnse Kapel van het Noorden’, staat bekend om haar indrukwekkende plafondschilderingen uit de zestiende eeuw. Deze schilderingen van Bijbelse taferelen zijn vanwege hun omvang en kwaliteit uniek in Noord-Europa.

In de media: Sanne Frequin en Daantje Meuwissen over 3D-scans en plafondschilderingen

'De Grote Kerk', OVT (25 augustus 2024)
NOS Radio 1 Journaal (26 augustus 2024)
'3D-scan van Grote Kerk Naarden moet duidelijk maken wie schilderingen maakten', NOS (26 augustus 2024)
NOS Achtuurjournaal (26 augustus 2024)
'Studenten met neus tegen monumentaal plafond grote kerk Naarden', De Gooi- en Eemlander (27 augustus 2024)
'Studenten maken duizenden foto's van historische plafond Grote Kerk voor onderzoek', NH Nieuws (29 augustus 2024)