De Europese vrouwenbeweging gebruikte slavernij als metafoor

Demonstratie voor vrouwenkiesrecht (Amsterdam, 1914). Bron: Wikimedia/ GaHetNa (NationaalArchiefNL)
Demonstratie voor vrouwenkiesrecht (Amsterdam, 1914). Bron: Wikimedia/ GaHetNa (NationaalArchiefNL)

Vroege feministen in Europa verwezen vaak naar de geschiedenis van de slavernij, ook al had die zich niet op hun eigen continent afgespeeld. Het valt dr. Sophie van den Elzen (Moderne en hedendaagse literatuur) op dat deze vrouwen hun eigen positie vergeleken met die van tot slaaf gemaakten. Aan Vice vertelt zij hoe die vergelijking leidde tot een aantal blinde vlekken in de beweging.

Europees feminisme en de anti-slavernijbeweging

Uit historisch onderzoek is al gebleken dat in Amerika een vervlechting was tussen de vroege vrouwenbeweging en de anti-slavernijbeweging waarbij door vrouwen. Maar volgens Van den Elzen was ook in Europa, waar helemaal geen grote anti-slavernijbeweging was, aandacht voor anti-slavernij. Europese feministen gebruikten slavernij als metafoor, “om een bepaald punt te maken over hun eigen situatie.” Hoewel het volgens Van den Elzen belangrijk is om te noemen dat sommige van deze feministen zich daadwerkelijk bezig hielden met de strijd tegen de slavernij, werd er in grote mate nooit echt gesproken over wat slavernij precies was.

Geen verwijzingen naar zwarte vrouwen

Opvallend is dat er bij verwijzingen naar de anti-slavernijbeweging alleen naar witte vrouwen wordt verwezen. De vele zwarte vrouwen die actief waren in zowel de anti-slavernij- als de vrouwenbeweging werden vaak niet genoemd. “Ik heb in mijn onderzoek gekeken naar wat er werd overgeleverd in Europa en dan moet je helaas de conclusie trekken dat er heel veel stemmen niet werden gehoord.” Het gebruik van slavernij als metafoor voor de positie van de vrouw zit volgens Van den Elzen heel diep in de beweging. “Daarom is het ook zo goed om er steeds kritisch naar te kijken.”