42 jaar Internationale Vrouwendag voor Vrede en Ontwapening: "Het was tijd voor een tegengeluid"

Laurien Crump bij Spraakmakers

Illustratie van vrouwen van verschillende etniciteiten en culturen staan zij aan zij © iStockphoto.com/AlonzoDesign
© iStockphoto.com/AlonzoDesign

Afgelopen 24 mei was het de Internationale Vrouwendag voor Vrede en Ontwapening. Universitair docent Geschiedenis van de internationale betrekkingen Laurien Crump vertelt bij Spraakmakers waarom deze speciale dag in het leven is geroepen en hoe de pacifistische beweging ervoor staat nu er oorlog wordt gevoerd in Europa.

Koude Oorlog

Demonstranten op het Malieveld in Den Haag in 1983 die demonstreren tegen de plaatsing van Amerikaanse kruisraketten in Nederland. Bron: Wikimedia/Anefo/Rob Bogaerts
Demonstranten op het Malieveld in Den Haag in 1983 die demonstreren tegen de plaatsing van Amerikaanse kruisraketten in Nederland. Bron: Wikimedia/Anefo/Rob Bogaerts

Tijdens de Koude Oorlog, in de jaren tachtig, organiseerden vrouwen zich in groten getale om te protesteren tegen nucleaire wapens en de wapenwedloop. "Er was toen vooral masculiene oorlogsretoriek tussen Amerika en de Sovjet-Unie, waardoor zeker de vrouwenbeweging vond dat het tijd was voor een tegengeluid. Zo organiseerden ze van alles om hun mening op de kaart te krijgen en te strijden voor vrede en ontwapening", zegt Crump.

Dr. Laurien Crump. Foto: UGlobe (UU)
Dr. Laurien Crump. Foto: UGlobe (UU)

Pacifisme

Destijds hadden de vrouwen het momentum mee. Toen president Gorbatsjov in 1985 in de Sovjet-Unie aan de macht kwam, deelde hij hun visie: een einde aan de Koude Oorlog. Nu ligt dat anders. "De beweging heeft het momentum tegen. Het is nu voor veel pacifisten heel lastig om zich aan hun ideologie vast te houden. Als je ziet hoe erg de bevolking van Oekraïne nu onder de oorlog lijdt, is het erg moeilijk om te zeggen dat ze allemaal hun wapens moeten neerleggen", legt Crump uit.

Nu er oorlog op het Europese grondgebied wordt gevoerd, is de dreiging veel directer en is een pacifistische houding pas weer echt aan de orde als de agressie voorbij is, denkt ook Crump.