Duurzaamheid in onderwijs en onderzoek

De Universiteit Utrecht legt de focus op duurzame ontwikkeling: de Duurzame Ontwikkeldoelen (SDG’s) worden integraal onderdeel van onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering (Strategisch Plan 2020-2025). De universiteit werkt aan een betere wereld door kennis over duurzaamheid uit onderwijs en onderzoek te verbinden aan de eigen bedrijfsvoering en gericht bij te dragen aan de SDG’s. Om een impuls te geven aan het multidisciplinaire onderzoek concentreert de Universiteit Utrecht sinds meer dan tien jaar haar onderzoek in vier strategische thema’s: Dynamics of Youth, Institutions for Open Societies, Life Sciences en Pathways to Sustainability. Deze vier thema’s sluiten aan bij meerdere SDG’s van de Verenigde Naties, zoals SDG 3 (goede gezondheid en welzijn), SDG 5 (gendergelijkheid), SDG 6 (schoon water en sanitair), SDG 11 (duurzame steden en gemeenschappen), SDG 13 (klimaatactie) en SDG 16 (vrede, justitie en sterke publieke diensten).
In het onderwijs komt iedere student in aanraking met duurzaamheid, ongeacht de studierichting. De universiteit leidt deze nieuwe generatie op tot leiders en aanjagers van de duurzame transitie. Dit doet de universiteit door duurzaamheid te integreren in het onderwijs en te werken aan het vergroten van het duurzaam bewustzijn onder studenten, met de SDG’s als leidraad.

Ondertussen werkt de universiteit intensief verder aan de verduurzaming van het onderzoek en onderwijs. Het aantal studenten dat in aanraking komt met duurzaamheid groeit door nieuw aanbod in duurzaamheidsonderwijs zoals de in september 2021 gestarte nieuwe master ‘global challenges for sustainability’, onderdeel van het CHARM-EU* curriculum. In onderzoek werkt de universiteit onder andere binnen het strategisch thema ‘Pathways to Sustainability’ aan integrale oplossingen die bijdragen aan een eerlijkere en duurzame toekomst voor iedereen.
In het kort
Onderwijs | In 2021 is de nieuwe master van CHARM-EU, genaamd ‘global challenges for sustainability’, gestart. De Universiteit Utrecht is een van de vijf universiteiten die onderdeel uitmaakt van CHARM-EU. Ook UU-studenten kunnen deze master volgen. |
---|---|
Onderzoek | Het afgelopen jaar heeft het onderzoeksteam onder leiding van prof. dr. Johan Schot de eerste uitkomsten van het onderzoek over de onderzoeksinspanningen van de UU met betrekking tot de SDG’s. In het eindrapport kwam naar voren dat de universiteit in de hele breedte van de SDG’s onderzoek doet en het zwaartepunt onder andere ligt bij SDG 13: klimaatverandering. |
Wat gebeurde er in 2021?
Mixed Classroom
In de Mixed Classroom van de Urban Futures Studio onderzoeken studenten en beleidsmedewerkers samen hoe ze de toekomst inbeelden en hoe dat beter kan. Met deze vernieuwende onderwijsvorm waarin studenten en professionals Van en met elkaar leren, won het team Mixed Classroom in 2021 een Nederlandse Hogeronderwijspremie van 800.000,- euro. Het betreft de tweede prijs in de categorie Wetenschappelijk Onderwijs, uitgegeven door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW).
Online module ‘Verduurzaming van jouw onderwijs'
Binnen Educate-it is de online module ‘Verduurzaming van jouw onderwijs’ ontwikkeld. Deze online module biedt handvatten aan docenten voor het maken van ecologisch verantwoorde keuzes bij het vormgeven van hun onderwijs.
Ongewone oplossingen voor schoon water
Hoewel de Universiteit Utrecht meerdere centra en instituten heeft waar duurzaamheidsonderzoek centraal staat**, zijn er sinds de lancering van de alliantie TU/e, WUR, UU en UMCU (EWUU) bij het Centre for Unusual Collaborations nieuwe grants toegekend aan verschillende interdisciplinaire onderzoeken, waarbij onderzoekers van de vier partnerinstellingen samenwerken. Zo ook het onderzoek ‘ongebruikelijke oplossingen voor schoon water’, waar UU-onderzoeker Herman Gilissen bij is aangesloten. Deze onderzoeksgroep wil een ongewoon samenwerkingsnetwerk ontwikkelen en dit netwerk gebruiken om oplossingen voor schoon water voor natuur en samenleving aan te sturen.
Game Utrecht 2040
In de periode van februari 2021 t/m november 2021 hebben 799 deelnemers de game Utrecht 2040 gespeeld: een serious game die studenten aan de hand van de SDG’s laat kennismaken met duurzaamheid. De game stond ook centraal in de Onderwijsparade 2021 tijdens de keynote van universitair hoofddocent Milieuwetenschappen Karin Rebel.

Wat gaat de Universiteit Utrecht in 2022 doen?
Onderzoek
- Dit jaar voert het team van prof. dr. Johan Schot fase twee van het SDG-onderzoek uit. Hierin worden andere universiteiten meegenomen in de analyse, waaronder de TU Eindhoven. Ook zal het onderzoeksteam binnen de UU een dialoog organiseren om de gewenste spiegel voor onderzoekers in de praktijk te brengen: wat betekenen de uitkomsten van het onderzoek voor onze onderzoekers?
Onderwijs
- Begin 2022 start de Special Interest Group (SIG) ‘Duurzaamheid in Onderwijs’, waar docenten kennis en ervaringen met elkaar kunnen uitwisselen op het gebied van duurzaamheid in hun onderwijs.
- In 2022 organiseert de UU de prestigieuze LERU Summer School. Het thema is ‘de Universiteit van de Toekomst’, met een focus op duurzaamheid.
- Vanaf cursusjaar 2022-2023 kunnen bachelor studenten via de Cursusplanner universiteitsbreed op thema zoeken (bijvoorbeeld duurzaamheid) naar cursussen voor hun profileringsruimte.
*CHARM-EU is een alliantie van vijf verschillende Europese universiteiten waarin transdisciplinair, challenge-based onderwijs wordt aangeboden.
** Pathways for Sustainability, UGlobe, Copernicus, Urban Futures Studio, Nederlands Instituut voor Onderzoek op Zee (NIOZ), Utrecht Centre for Water Oceans and Sustainability Law, Institute for Marine and Atmospheric research Utrecht (IMAU) en Institute for Environmental Biology.
Factsheets onderzoek en onderwijs
Dit hoofdstuk is gebaseerd op de factsheets onderzoek en onderwijs, aangeleverd door de dienst SO&O.