Evolutietuin

De nieuwe Evolutietuin van de Botanische Tuinen Universiteit Utrecht is uniek. Je maakt er een groene tijdreis vanaf de eerste planten, de Groenwieren, helemaal tot aan de Bloemplanten. Loop zelf door 900 miljoen jaar plantenevolutie en ontdek hoe en wanneer bepaalde planten zijn ontstaan en welke betekenis dat had voor het leven op aarde.

De Evolutietuin vormt het wetenschappelijk hart van de Botanische Tuinen. Hier wordt het verhaal van de evolutionaire stamboom van het plantenrijk verteld, een stamboom die honderden miljoenen jaren teruggaat

Het bijzondere aan de nieuwe Evolutietuin is dat het ontwerp voor alle bezoekers heel makkelijk te begrijpen is. Bij het startplein wordt meteen duidelijk wat een plant is. Dat is minder voor de hand liggend dan het lijkt! En je leest daar ook wat evolutie eigenlijk inhoudt. Vervolgens loop je vanaf de Groenwieren, de eerste planten, via de Mossen, Wolfsklauwachtigen, Varenachtigen en Naaktzadigen helemaal naar de Bloemplanten. Dat is de meest vormenrijke groep en het punt waarop de evolutie nu is. Tijdens de evolutie van planten zijn enkele essentiële stappen genomen, die gezien worden als sleutelmomenten.

Kunstzinnig perspectief

Bij elk sleutelmoment, zoals het ontstaan van zaden, zijn informatieborden geplaatst. Dwalend door de Evolutietuin kun je dus het nodige opsteken over plantenevolutie, maar natuurlijk net zo goed gewoon genieten van de rijkdom en pracht van het plantenrijk. Bij de sleutelmomenten vind je ook kunstzinnige installaties, die de desbetreffende evolutionaire stap visueel verduidelijken. Deze installaties hebben een zekere dynamiek in zich, bijvoorbeeld door perspectiefwisseling of door ze te bedienen. Dit is onder andere gedaan om te symboliseren dat evolutie altijd in beweging is.  

Waarom een nieuwe Evolutietuin?

Een belangrijk argument voor een nieuwe Evolutietuin was de verouderde biologische basis van de vorige. Sinds 1998 heeft zich een revolutie over de evolutionaire stamboom van het plantenrijk voltrokken. Natuurlijk waren veel feiten al bekend, bijvoorbeeld dat de Mossen als eerste het land veroverden. Inmiddels is door moleculair onderzoek aan het genetische materiaal van plantencellen, zoals het DNA van bladgroenkorrels, veel opgehelderd over de onderlinge verwantschappen tussen verschillende plantengroepen. Uiteindelijk hebben al deze wetenschappelijke ontdekkingen geleid tot een herziene indeling van het plantenrijk. De Evolutietuin is aangelegd volgens deze huidige inzichten die inmiddels uitgekristalliseerd en algemeen aanvaard zijn.

Om 385 jaar wetenschap in Utrecht te vieren, verrees in 2021 een drijvend duurzaam kunstwerk in de Catharijnesingel van Utrecht. Dit kunstwerk markeert nu het startpunt van de Evolutietuin.