Handschriften
De Universiteitsbibliotheek Utrecht bezit zo’n 750 middeleeuwse handschriften. Deze zijn allemaal gedigitaliseerd en online te raadplegen. Vijf handschriften uit de collectie zijn zo uniek, dat deze zijn opgenomen in de Schatkamer van Bijzondere Collecties.
De collectie van meer dan 1.000 post-middeleeuwse handschriften bestaat onder meer uit ongeveer vijftig werken, geschreven door de Utrechtse historicus Aernout van Buchell (1565-1641). Er zijn zo'n zestig archiefcollecties, waaronder die van de historicus Pieter Geyl, de theologen Hermann Kohlbrugge, Johannes Gunning en Arnold van Ruler, de literaire criticus Pierre Ritter en de farmaceut David de Wied.
Ook het Utrechtse Orgelarchief behoort tot de verzameling handschriften van Bijzondere Collecties. Tenslotte bevat de bibliotheek een grote verzameling van geschreven collegeaantekeningen vanaf de zestiende eeuw, vaak gerelateerd aan diergeneeskunde.
Wil je hulp bij het zoeken naar en raadplegen van handschriften?
Uitgelichte handschriften
'Adversaria' van Aernout van Buchell Met een unieke tekening van een Elizabethaans theater
'Brieven aan Aernout van Buchell' van Wouter van Gouthoeven Post scriptum: Van Gouthoevens brieven aan Buchelius, 1613-1622
'Catalogus der handschriften van Aernout van Buchell' van Cornelis Booth Uit de collectie van de eerste bibliothecaris van de Utrechtse universiteitsbibliotheek!
'Cyrurgie' van Guy de Chauliac Een middeleeuwse instructie over chirurgische ingrepen
'Dagboek van mijn verblijf in Duitsland' van Jan Ackersdijck Fervent reiziger Jan van Ackersdijck ontmoet Hegel in Berlijn
'De divinis moribus' & 'De beatitudine' Een handschrift dat diende als voorbeeld voor een vroege druk
'De Urinis' van Isaac Israeli ben Solomon Een handboek voor piskijkers
'Diarium' van Aernout van Buchell Een zestiende-eeuws egodocument
'Englandts descriptie' van Abraham Booth Een 17e-eeuwse reisgids door Engeland
'Epitheta' van Anthoni Smyters Aantekeningen in een woordenboek
'Inscriptiones Urbis Romae Latinae' Een boek vol Romeinse inscripties
'Instructie of onderwijsinghe der Hindoustanse en Persiaanse taalen' van Ketelaar De oudste Hindoestaanse grammatica
'Journael van ’t gepasseerde op mijne reijse in Engelant' van Abraham Booth Een dagboek over een reis door Engeland met leerzame schetsen
'Liber Canonis Medicinae' van Avicenna Buitgemaakte medische instructies voor de lijfarts van de bisschop
'Lilium medicinae' van Bernard de Gordon Een indrukwekkend medisch naslagwerk
'Observationes & Ecclesiastica' van Aernout van Buchell Een maatschappelijk betrokken ouderling noteert scènes uit de dagelijkse praktijk
'Overzicht der gebouwen van de Rijks Universiteit te Utrecht in 1936' De gebouwen van een 300-jarige Universiteit Utrecht in een bijzonder, handgeschreven boek
'Passionarius' van Gariopontus Een middeleeuws medisch verzamelhandschrift, met voor het eerst een logische indeling
'Profectus religiosorum' Een etiquetteboek voor kloosterlingen
'Rosarium Jesu et Mariae' van Jacobus van Gruitrode Dagelijkse geestelijke oefeningen in de rozentuin
'Sacramentarium' (fragment) Twee halve bladen, ingebonden in een handschrift, onthullen een hele geschiedenis
'Sermo de membris genitalibus' van Niccolò Falcucci Wat doet een kindertekening in een medisch traktaat?
'Super libro IX Almansoris' en andere medische teksten Een prachtig samenraapsel van medische teksten en astronomische tabellen
'Synonyma medicinae, abbreviata per Mundinum' van Simon Ianuensis Met een inventief opzoeksysteem voor geneesmiddelen
Anoniem Utrechts aantekenboek Pikante fantasieën van een Utrechtse vrijdenker
Antifonarium Paulusabdij (fragmenten) Hoe kerkgezangen in de middeleeuwen muzikaal genoteerd werden
Camphuysen manuscript 36 klavierstukken door een anonieme componist
Codex Boreelianus Wie takelde het handschrift zo toe?
Codex Lerma Spaanse muzieknotaties in hanenpoten
Collectarius Mariakerk Lezingen, gebeden en gezangen voor de kanunniken van Sint-Marie
Egmond Brevier Een bijzonder uitgesneden blad uit het Egmond Brevier
Geneeskundige voorschriften Een handzaam boekje voor de arts op ziekenbezoek
Getijden- en gebedenboek ca. 1430 Rijke leken bestellen graag fraaie getijdenboeken
Middelnederlands Getijdenboek Wat doen al die dieren in dit getijdenboek?
Koptische handschriften Bijbelteksten op papyrus
Mariakerkbijbel Deze zeldzame aankoop is eindelijk weer thuis
Martinellum Alles wat u wilt weten over St. Maarten
Martyrologium cisterciense (fragmenten) Lotgevallen van martelaren
Medisch convoluut Hippocrates etc. Een intensief gebruikt medisch naslagwerk
Medisch convoluut, Galenus etc. Medische geschriften door autoriteiten uit de Oudheid
Medisch-astrologisch convoluut Een bonte verzameling natuurwetenschappelijke teksten
Medische recepten en tractaten Ziekenzorg in de middeleeuwen
Weesper missaal De omzwervingen van een gestolen handschrift
