Promotie Willem de Veij: Stilzwijgende kennis bij de productie van zout

Op vrijdag 27 september verdedigt Willem de Veij zijn proefschrift ‘Quantifying Tacit Knowledge: Assessing the Evolution of Tacit Knowledge in the Production of Salt in the Low Countries (1000-2000)’.

Stilzwijgende kennis

Niet alle banen of activiteiten kunnen zomaar worden geautomatiseerd, legt De Veij uit in zijn proefschrift. Voor het automatiseren van activiteiten is het cruciaal dat de kennis over de uitvoering ervan expliciet is. Als een activiteit grotendeels is gebaseerd op stilzwijgende kennis, in het Engels beter bekend als tacit knowledge, kan deze niet worden geautomatiseerd.

De meeste studies naar tacit knowledge richten zich op de toekomst. Bij De Veij riep dit de vraag op: hoe zat dit in het verleden? In zijn studie onderzoekt hij de zoutproductie in de Lage Landen tussen 1000 en 2000. Hij splitste het productieproces op in logische stappen om telkens te bepalen of de gebruikte kennis grotendeels expliciet of stilzwijgend is.

Van stilzwijgende kennis naar automatisering

De Veij concludeert dat de rol van de zoutzieder is geëvolueerd van een vakman met kennis, vaak verkregen door jarenlange ervaring, naar een operator die een volledig geautomatiseerd proces met minimale interventie bewaakt.

Waar in de late middeleeuwen nog ongeveer de helft van de zoutproductieactiviteiten afhankelijk was van stilzwijgende kennis, was deze afhankelijkheid tegen de twintigste eeuw volledig weggevallen. Volgens De Veij is dat onder meer te wijten aan de ontwikkeling van meetinstrumenten en een beter begrip van de chemie en natuurkunde.