Promotie Robert Mentink: Schoolleiders en de leiderschapsparadox

Op 2 juni verdedigt Robert Mentink zijn proefschrift De ‘beliefs’ van schoolleiders bij gespreid leiderschap: Over zelfbegrip van de schoolleider. Mentink ziet dat schoolleiders zeggen ruimte te geven aan leraren, maar dit blijkt in de praktijk nogal eens tegen te vallen. Hoe kan dit worden opgelost?

Zelfbegrip en bewustwording

Bij gespreid leiderschap bevorderen schoolleiders de handelingsruimte en het leiderschap van leraren. Schoolleiders die gespreid leiderschap willen aanmoedigen, komen echter vaak terecht in wat Joseph Kessels de ‘leiderschapsparadox’ noemt.

Zodra er spanningen komen kijken bij gespreid leiderschap, zijn schoolleiders geneigd het heft in eigen handen te nemen en de professionele ruimte van leraren te beperken –  precies het tegenovergestelde van wat gespreid leiderschap beoogt. De schoolleider zegt openlijk gespreid leiderschap te willen stimuleren, maar vertoont gedrag dat dit eerder belemmert dan bevordert.

Mentink ziet dat de veelal onbewuste beliefs van de schoolleider een belangrijke rol spelen bij deze backlash. Zijn onderzoek toont hoe schoolleiders tot meer zelfbegrip en bewustwording kunnen komen, zodat ze hun beliefs kunnen plaatsen en inzien welke rol deze overtuigingen spelen in het leiderschap en het belemmeren of bevorderen van gespreid leiderschap. Volgens Mentink leidt dit zelfbegrip uiteindelijk tot meer (keuze)vrijheid in leiderschap.