Promotie: Macro-effecten in het aansprakelijkheidsrecht

tot
University flag Academy building

Op 31 januari 2025 verdedigt Stijn van Deursen zijn proefschrift aan de Universiteit Utrecht. De titel luidt: Macro-effecten in het aansprakelijkheidsrecht. Een juridisch-empirisch onderzoek naar de (wenselijke) rol van maatschappelijke impact in de rechterlijke oordeelsvorming.

Samenvatting

De rol en positie van de rechter zijn voortdurend in ontwikkeling. Onder meer door ontevredenheid over (het gebrek aan) antwoorden van de Nederlandse overheid op maatschappelijke vraagstukken, gebruiken belangengroepen de rechtszaal steeds vaker als een arena om (de door hen gewenste) maatschappelijke veranderingen te bewerkstelligen. Denk aan recente procedures over klimaatverandering, het uitvoeren van vliegtuigonderdelen naar Israël of de opvang van vluchtelingen. Dergelijke procedures hebben ingrijpende maatschappelijke gevolgen. Bovendien wordt van de rechter verwacht dat hij de wetgever aanvult door het recht verder te ontwikkelen — bijvoorbeeld door regels te interpreteren en open normen in te vullen. Mensen en bedrijven passen hun gedrag vervolgens aan op basis van het door de rechter ontwikkelde recht. Ook in dat soort gevallen reiken de gevolgen van een rechterlijke uitspraak verder dan het individuele geschil.

Het voorgaande zorgt ervoor dat de rechter steeds nadrukkelijker wordt geconfronteerd met de mogelijke maatschappelijke gevolgen van zijn uitspraken. Er ontstaan dan macro-effecten. Maar wat moet de rechter daarmee? Wanneer de rechter macro-effecten wil meewegen in zijn oordeelsvorming, brengt dat namelijk complexe vraagstukken met zich mee. Hoe verkrijgt hij bijvoorbeeld relevante informatie die de partijen overstijgt, terwijl hij zich bij zijn oordeel juist dient te baseren op de inbreng van partijen? En hoe ver kan hij gaan in het meewegen van macro-effecten zonder zich op het politieke domein te begeven? 

Dit onderzoek beoogt de rechter in het aansprakelijkheidsrecht van een kompas te voorzien om in gevallen waarin mogelijk macro-effecten ontstaan te kunnen navigeren tussen de domeinen van de samenleving, de procespartijen en de politiek.

Begindatum en -tijd
Einddatum en -tijd
Locatie
Academiegebouw, Domplein 29 (Utrecht) en online via deze livestream link
Promovendus
Stijn van Deursen
Promotor(es)
prof. mr. E.R. De Jong
prof. mr. I. Giesen
prof. dr. R. Ortlep