Promotie: Isotope measurements of carbonyl sulfide

Het klimaat van de aarde verandert momenteel als gevolg van overmatige uitstoot van broeikasgassen door menselijke activiteiten. Koolstofdioxide (CO₂) is het belangrijkste broeikasgas en daarom is het essentieel om heel goed te begrijpen hoe de koolstofcyclus werkt en hoe deze reageert op klimaatverandering. Planten zijn voor het grootste deel verantwoordelijk voor de opslag van CO₂. Echter, het is moeilijk om te meten om hoeveel CO₂ het precies gaat, omdat planten ook CO₂ ‘uitademen’. Dit zorgt voor onzekerheid in de huidige klimaatmodellen. Een andere onzekerheid is het koelende effect van kleine zwaveldeeltjes in de stratosfeer.

Carbonylsulfide (COS) is het meest voorkomende zwavelhoudende sporengas in de atmosfeer, met een troposferische molfractie van ongeveer 500 deeltjes per biljoen (ppt). COS wordt door planten opgenomen via een vergelijkbaar proces als CO₂ en daarom wordt het gebruikt als maatstaf om de opname van CO₂ te schatten. Daarnaast blijft COS relatief lang in de atmosfeer aanwezig en kan het dus naar hogere lagen van de atmosfeer worden getransporteerd. Daardoor zou het de belangrijkste bijdrage kunnen leveren aan zwaveldeeltjes in de stratosfeer.

In dit promotieonderzoek hebben we metingen van isotopen van COS gebruikt om vragen te beantwoorden over het COS-budget, inclusief opname door planten en transport naar de stratosfeer. Hiervoor hebben we een nieuw meetsysteem ontwikkeld. We hebben COS-isotopen gemeten in luchtmonsters uit Utrecht, experimenten uitgevoerd in plantenkamers en luchtmonsters uit de stratosfeer genomen met behulp van een grote ballon, gelanceerd in het noorden van Zweden.