Promotie: Evaluation of a stepwise prevention program for cardiometabolic diseases in primary care

Samenvatting

Om te anticiperen op de toenemende ziektelast van cardiometabole ziekten (CMZ), zoals hart- en vaatziekten, diabetes mellitus type 2 en chronische nierschade, heeft het Nederlands Huisartsen Genootschap in 2011 de richtlijn 'Het PreventieConsult' ontwikkeld, een stapsgewijs preventieprogramma voor CMZ in de huisartsenpraktijk. In dit proefschrift worden de verschillende aspecten van ‘Het PreventieConsult’ geëvalueerd aan de hand van het RE-AIM model (bereik, effectiviteit, acceptatie, implementatie en onderhoud), met een specifieke focus op het bereik, de effectiviteit en de implementatie van het preventieprogramma. We hebben het preventieprogramma geïmplementeerd in 37 huisartsenpraktijken in Nederland en vergeleken met de gebruikelijke zorg. Het bereik van het preventieprogramma is beperkt en deelname is niet gelijk verdeeld over verschillende demografische en sociaaleconomische groepen, resulterend in een ondervertegenwoordiging van sociaal kwetsbare groepen onder de deelnemers. Respons verhogende strategieën, inclusief strategieën gericht op sociaal kwetsbare groepen, hebben slechts een beperkt effect. De implementatie van het preventieprogramma is haalbaar en effectief op korte termijn, met een positief effect op nieuw opgespoorde CMZ en op de systolische bloeddruk en het cholesterolgehalte van de deelnemers. Kenmerken van praktijkorganisatie en beschikbare leefstijlprogramma’s zijn niet geassocieerd met effectiviteit van het programma. Het programma heeft geen effect op de motivatie om de leefstijl te veranderen. Verder is het preventieprogramma niet kosteneffectief in termen van gezondheidswinst op lange termijn (zie gekoppelde proefschrift Stol). We concluderen dat brede implementatie van het ‘Preventieconsult’ in Nederland niet aan te raden is. Opportunistische screening op CMZ in de huisartsenpraktijk blijft wel van belang, alsmede meer inzet voor universele preventie.