Promotie Cindy Friedman: De ethische dilemma’s rond robots die op mensen lijken

Op vrijdag 21 maart verdedigt Cindy Friedman haar proefschrift ‘The Ethics of Humanoid Robots’. Robots zijn niet meer weg te denken uit de samenleving. Maar, waarschuwt Friedman, de bredere acceptatie van robottechnologie gaat gepaard met belangrijke ethische vragen, met name als het gaat om humanoïde robots.

Unieke ethische vraagstukken over humanoïde robots

Humanoïde robots zijn ontworpen om op mensen te lijken en zich als mensen te gedragen. Hierdoor hebben echte mensen automatisch de neiging om met ze om te gaan alsof het daadwerkelijk mensen van vlees en bloed zijn – veel meer dan bij andere robots het geval is. Dit roept unieke ethische vragen op, stelt Friedman.

Als we ons tegenover humanoïde robots gedragen alsof het mensen zijn, betekent dit dan bijvoorbeeld dat we hen ook als zodanig moeten behandelen? Moeten we hen dezelfde rechten en plichten toekennen? En zouden ze mensen in de toekomst kunnen vervangen in bepaalde functies? Wat zou dat betekenen voor onze relaties – niet alleen met technologie, maar ook met elkaar en de wereld om ons heen? Dwingt dit ons om opnieuw na te denken over wat ons als mens uniek maakt?

Kritisch nadenken is noodzakelijk

Voordat we deze technologie omarmen, bepleit Friedman, moeten we serieus nadenken over de bredere gevolgen van de inzet van humanoïde robots – juist omdat we hen automatisch als menselijk beschouwen. We kunnen ze niet simpelweg zien als een soort ‘gereedschap’, maar zouden er respectvol en moreel verantwoordelijk mee moeten omgaan.

Zo’n houding zou bijdragen aan onze eigen morele ontwikkeling, aldus Friedman. Maar, benadrukt ze, toch mag het respectvol omgaan met humanoïde robots nooit ten koste gaan van onze relaties met andere mensen. Juist door verbindingen van mens tot mens aan te gaan, kunnen we uitgroeien tot de beste morele versie van onszelf.