Promotie: Breed-related tumours in Bernese mountain dogs and Flat-coated retrievers and the predisposition to Histiocytic Sarcoma

Histiocytair sarcoom (HS) komt veel voor bij Berner sennenhonden (BSH) en Flatcoated retrievers (FCR). Het is één van de meest agressieve en nog steeds bijna altijd fatale tumoren. Dit leidt tot toenemende bezorgdheid bij eigenaren, rasverenigingen en dierenartsen wereldwijd. Om het tij te keren bij deze verwoestende ziekte is dringend meer inzicht nodig in het ziekteproces.

Dit proefschrift geeft ten eerste inzicht in de precieze doodsoorzaken bij beide rassen. Hieruit blijkt dat kwaadaardige tumoren de belangrijkste reden zijn voor de relatief korte levensverwachting, en dat 1 op de 7 BSH’s en FCR’s overlijdt als gevolg van HS. Ten tweede geeft het ook inzicht in hoe HS te onderscheiden is van alle andere kwaadaardige tumoren. De HS-subtypen van mensen blijken, met grote waarschijnlijkheid, ook bij honden te bestaan. Daarnaast is er bij de rassen sprake van gedeeltelijke genetische of omgevingsverschillen bij het ontstaan van HS. Ten derde geeft het, voor het eerst, een compleet overzicht van de volledige reikwijdte van alle mogelijke klinische presentaties van HS in de BSH en FCR. Opmerkelijk is onder meer dat de gelokaliseerde HS (LHS)-uitgezaaide HS (DHS)-verdelingen precies omgekeerd zijn in de BSH (meer DHS) en FCR (meer LHS).

Ook wordt in dit proefschrift de eerste klinische studie naar veiligheid en werkzaamheid van artesunaat beschreven. Artesunaat blijkt de groei van spontaan optredende, niet-te-opereren tumoren, waaronder HS, bij honden te kunnen beïnvloeden. Dit proefschrift laat verder zien dat de BSH een aantrekkelijk model is voor studies van de genetica van HS. De allereerste, genoom-brede associatiestudies (GWAS) van HS, onthullen namelijk een aantal genetische veranderingen, aanwezig in 96% van alle BSH’s met HS, welke mogelijk een zeer grote bijdrage leveren aan gevoeligheid voor HS. Tot slot wordt een analyse gepresenteerd van alle momenteel bekende genetische varianten bij honden en mensen met HS, samen met hun mogelijke op-mutatie-gerichte (targeted) therapieën, de werkzaamheid hiervan en een beschouwing over de toekomst. Hieruit blijkt dat de BSH en FCR met HS beiden kunnen functioneren als diermodel voor humane HS. Met een gezamenlijke inspanning wordt een grote versnelling van de kennis verwacht die de overlevingskans van deze verwoestende ziekte voor mens en dier kan verbeteren.

Op 26 september start Suzanne Erich om 14.00 uur met een lekenpraatje. Deze is te volgen in het Academiegebouw of online via de livestream.