Promotie Anouk Scheffer: Nieuwe maten voor taalontwikkeling bij kinderen met TOS

Op vrijdag 20 juni verdedigt Anouk Scheffer haar proefschrift ‘Early Phonology and Grammar of Children with Developmental Language Disorder’. Hierin geeft ze gedetailleerde overzichten van de grammaticale en fonologische (spraakproductie) ontwikkeling van kinderen tussen drie en zes jaar met een taalontwikkelingsstoornis (TOS).

Fonologische en grammaticale ontwikkeling

Kinderen met TOS hebben ernstige problemen in hun taalontwikkeling zonder duidelijke oorzaak. Vaak ervaren zij moeilijkheden met grammatica en spraakproductie. In Nederland kunnen deze kinderen terecht op speciale peuterbehandelgroepen en scholen voor kinderen met (een vermoeden van) TOS, waar hun taalontwikkeling regelmatig wordt gemonitord.

Om de ontwikkeling van deze kinderen goed te volgen, hebben logopedisten uitkomstmaten nodig die ook subtiele groei over korte tijdsperioden kunnen vastleggen, bijvoorbeeld een periode van drie maanden. Met de overzichten die Scheffer in haar proefschrift biedt zijn nieuwe uitkomstmaten ontwikkeld, die zijn ingezet om de relatie tussen fonologische en grammaticale ontwikkeling te onderzoeken.

Verschillende soorten maten

Scheffers onderzoek toont aan dat jonge kinderen met TOS ook in relatief korte perioden groeien in hun fonologische en grammaticale vaardigheden. De relatie tussen de ontwikkelingen in deze gebieden wordt wel zwakker: kinderen die vooruitgaan in het ene domein gaan niet altijd in dezelfde mate vooruit in het andere. Deze kennis biedt houvast voor het ontwerpen van interventies die gericht zijn op het verbeteren van fonologie en/of grammatica.

Scheffer benadrukt daarnaast het belang van het combineren van verschillende soorten maten (bijvoorbeeld de zinsstructuren die een kind gebruikt, in combinatie met hoe correct deze zinnen zijn) bij het monitoren van de grammaticale en fonologische ontwikkeling. Zo’n aanpak kan leiden tot effectievere interventies die beter aansluiten bij de specifieke behoeften van elk kind met TOS.

Voorafgaand aan haar verdediging houdt Scheffer vanaf 12.00 uur een lekenpraatje.