Promotie Annet Goudriaan: 'Seit ein Gespräch wir sind'

Op 12 maart verdedigt Annet Goudriaan haar proefschrift getiteld "'Seit ein Gespräch wir sind': language and dialogical experience in Hegel".

Hegel's dialogische ervaring

Een invloedrijke traditie in de Hegelreceptie interpreteert Hegels dialectiek vooral als een monoloog van een alwetend subject, zonder openheid voor interactie met wat zich presenteert als anders. Goudriaan wil laten zien dat Hegels denken juist veel dialogische aspecten in zich draagt en doet dat middels een precieze analyse van Hegels omgang met taal: van zijn reflecties op taal, zijn specifieke taalgebruik en de interactie met de lezer. 

Deze lezing van Hegel, als een dialogisch denker die een centrale plaats toekent aan taal en aan de lezer, maakt het mogelijk om Hegels concept van ervaring verder te ontwikkelen. Het proces van ‘Bestimmung’ is niet alleen een beweging waardoor de ervaring nader wordt bepaald, maar vooral een proces waarin wij het gesprek aan moeten gaan met andere stemmen. De uitkomst van dit proces is niet een definitieve waarheid waarin niets meer gezegd hoeft te worden. Uiteindelijk is er begrip, maar dit begrip blijft in beweging en vereist voortdurend verdere interactie. 

Daarnaast biedt dit proefschrift een nieuwe blik op Hegels taalgebruik. Aandacht voor de interactie tussen Hegels tekst en de lezer laat zien dat taal ook een middel is om ervaring te bewerkstelligen en ons deelgenoot kan maken van het proces van weten. Hegels teksten geven ruimte voor een proces van voortdurende ‘Bestimmung’: van het ontwikkelen van de betekenis van de tekst, maar ook van de stem van de filosofie, een stem waarin we de veelvuldigheid aan stemmen die aan het weten bijdragen kunnen herkennen en erkennen.