Promotie: “Als we er niets van merken” - De huisvesting van vluchtelingen en arbeidsmigranten in Nederland

De afgelopen tijd zijn huisvesting en immigratie twee van de meest besproken onderwerpen in de Nederlandse samenleving geworden. Dit proefschrift werpt licht op besluitvormingsprocessen in de huisvesting van vluchtelingen en arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa. Het proefschrift laat ook de cruciale rol zien die huisvesting speelt in de mogelijkheden van mensen om een bestaan op te bouwen in de eerste jaren na aankomst.

Met betrekking tot besluitvormingsprocessen toont het proefschrift aan dat de ontwikkeling van huisvesting voor arbeidsmigranten en vluchtelingen vaak wordt gestuurd door de vermeende wensen van de algehele bevolking. In de praktijk vertaalt dit zich in het verdringen van arbeidsmigranten uit de bestaande woningvoorraad, het vertragen van de ontwikkeling van huisvesting voor arbeidsmigranten en de ontwikkeling van alternatieve huisvesting die bedoeld is om hen uit het zicht te houden. Vluchtelingen worden ook uit het zicht gehouden door hen in afgelegen asielzoekerscentra te plaatsen terwijl ze wachten op een beslissing over hun verblijfsvergunning. Nadat ze een verblijfsvergunning hebben gekregen, worden wettelijk erkende vluchtelingen over het land verspreid om de ‘lasten’ te verdelen.

De bevindingen laten zien dat deze praktijken een negatieve invloed kunnen hebben op de mogelijkheden om een bestaan op te bouwen in de eerste jaren na aankomst. Vluchtelingen hebben meer moeite om werk te vinden, onderwijs te volgen of Nederlands te leren als ze langere tijd in afgelegen en sterk geïnstitutionaliseerde asielzoekerscentra verblijven. Statushouders die in een woning worden geplaatst in een gebied met minder mogelijkheden ondervinden ook meer problemen om deel te nemen aan de samenleving. We concluderen dat 'uit het zicht gehouden worden' schadelijk is voor individuele migranten, maar economische ook kostbaar is voor de samenleving als geheel; vertragingen in de economische integratie van vluchtelingen verlengen hun afhankelijkheid van sociale uitkeringen.