De toekomst van maatschappelijk verantwoord aanbesteden: juridische mogelijkheden én verplichtingen

Maatschappelijk verantwoord aanbesteden heeft een groot potentieel om bij te dragen aan groene en sociale doelstellingen in de maatschappij. De strijd tegen klimaatverandering en sociale ongelijkheid loopt echter tegen obstakels aan en wil op veel plekken in Nederland en de EU niet effectief van de grond komen. Ook het recht staat vaak ter discussie. Inmiddels biedt het aanbestedingsrecht veel juridische mogelijkheden om duurzaam in te kopen, maar kan het recht toch transities beperken. Het wettelijk kader verandert tegelijkertijd in rap tempo. De ontwikkeling van mogelijkheden naar verplichtingen om maatschappelijk verantwoord aan te besteden is momenteel volop aan de gang. Dit rechtvaardigt wetenschappelijk discussie, gevoed door perspectieven uit de praktijk. 

Veel nieuwe wetgeving op komst

Het aanbestedingsrechtelijke landschap verandert momenteel snel, mede door de Europese Green Deal en de wetsvoorstellen die hieruit voortkomen. Niet alleen staan de verplichtingen uit de aanbestedingsrichtlijnen ter discussie, waaronder bijvoorbeeld artikelen 18(2) en 69 Richtlijn 2014/24/EU, in het kader van toekomstige hervormingen. De discussie is echter breder. Nieuw zijn de aanbestedingsverplichtingen in (voorgestelde) milieuwetgeving op Europees niveau, zoals eerder alleen de richtlijn Schone Voertuigen verplichtingen bevatte. Nu moet bijvoorbeeld ook gedacht worden aan de Net Zero verordening, de Batterijen verordening, de Eco-Design verordening, de Critical Raw Materials Verordening, de Bouwmaterialen verordening, de Corporate Sustainability Due Diligence Richtlijn, de Energie Efficiëntie richtlijn en Energie prestatie van Gebouwen richtlijn. De lijst wordt steeds langer. Ook voor de ICT, voedsel, en textiel branches lijken er de komende jaren duurzaamheidsverplichtingen op stapel. Het aanbestedingsrecht gaat dus veranderen. 

Mogelijkheden én verplichtingen: wat betekent dit voor de toekomst?

Tijdens deze bijeenkomst wordt vanuit verschillende perspectieven ingegaan op deze belangrijke juridische ontwikkeling. Hoe verandert het aanbestedingsrechtelijke kader van mogelijkheden naar verplichtingen? Hoe kunnen of moeten beleidsmakers en inkopers hierop inspelen? Op welke wijze gaan deze verplichtingen de discretionaire ruimte voor aanbestedende diensten beperken? Wat betekent dit voor inschrijvers in de praktijk? Wat valt er te zeggen van de effectiviteit van dit toekomstige juridische kader?

Doel van de bijeenkomst is om te bezien hoe deze ontwikkeling kan worden begrepen en worden geduid, wat de impact zal zijn van deze verplichtingen op de aanbestedingspraktijk, en tot slot wordt er gezocht naar een antwoord op de vraag hoe het aanbestedingsrecht effectief kan functioneren in de toekomst, mede in het licht van de strijd tegen klimaatverandering en sociale ongelijkheid.

Programma en (bevestigde) sprekers

Doelgroep, registratie en NVvA leden

Deze bijeenkomst is relevant voor professionals, zoals wetenschappers, beleidsmakers, adviseurs, juristen, én publieke inkopers, die te maken hebben met maatschappelijk verantwoord aanbesteden en/of het Europees en nationaal aanbestedingsrecht. 

Deelname is gratis, maar er is een beperkt aantal zitplaatsen beschikbaar.

Registratie is daarom verplicht, en kan via dit formulier. Bij een no-show wordt 100 euro in rekening gebracht.

Voor deze bijeenkomst krijgen leden van de Nederlandse Vereniging voor Aanbestedingsrecht (NVvA) voorrang als zij zich voor 5 oktober registreren. Daarna vervalt de voorrangsregeling, maar kan er nog steeds geregistreerd worden). De NVvA ondersteunt de wetenschappelijke gedachtenvorming over het aanbestedingsrecht in brede zin. Meer informatie over deze vereniging kan worden gevonden op www.aanbestedingsrecht.org.

Lancering nieuw onderzoek

Aan het programma van deze bijeenkomst ligt de wetenschappelijke lancering van een nieuw boek over dit thema ten grondslag: Mandatory Sustainability Requirements in EU Public Procurement Law: Reflections on a Paradigm Shift (Janssen, Caranta, eds.) dat wordt uitgegeven door Hart Publishers. In dit boek wordt de Europese en nationale ontwikkeling richting aanbestedingsrechtelijke verplichtingen vanuit juridisch perspectief geduid en bediscussieerd, en nader gevoed door economische en inkoop-technische inzichten. Het boek bevat sectorale studies in de transport, textiel, voedsel en bouw sectoren, én ervaringen uit Nederland, Spanje en Italië met dergelijke verplichtingen. Dit boek bouwt voort op twee andere onderzoeksprojecten, namelijk een onderzoeksrapport ‘Shaping Sustainable Public Procurement Laws’ (Andhov, Caranta, Janssen & Martin) dat geschreven werd voor het Europees Parlement in 2022, en een eerste verkenning van het onderwerp in een themanummer voor het Tijdschrift voor Bouwrecht over dit onderwerp uit 2021 (Janssen, Van Wijk, eds).

Organisatie

Deze bijeenkomst wordt georganiseerd in het kader van het onderzoeksproject ‘Public Interest Ecosystems’ van het onderzoekscentrum Regulation and Enforcement in Europe (RENFORCE) en het Centre for Public Procurement (UUCePP).