Wat is er nodig voor verantwoord houden van huisdieren?

Huisdieren leveren een bijdrage aan het welzijn van mensen en openen deuren naar sociale contacten. Maar met het houden van huisdieren komt ook een verantwoordelijkheid. Waar bestaat deze uit en wie draagt deze? Hierover gingen mensen uit wetenschap, samenleving en sector met elkaar in gesprek tijdens de dierendialoog op 24 april, een initiatief van het Centre for Sustainable Animal Stewardship (CenSAS).

“Met de dierendialoog faciliteren we ontmoetingen tussen mensen met verschillende achtergronden”, vertelt hoogleraar Franck Meijboom. “Bij elke editie leggen we een vraagstuk voor aan de deelnemers, altijd over het  omgaan en verantwoord samenleven tussen mensen en andere dieren.” Deze zesde editie stond in het thema van ‘houden van huisdieren’, met aandacht voor de voorbereiding op de aanschaf van een huisdier, de ondersteuning vanuit de samenleving en de vraag: bestaat zoiets als een  ‘topleven’ voor huisdier en mens?

Echt van huisdieren houden

In kleine groepen ontstonden gesprekken tussen deelnemers over de intenties van mensen voor de keuze van een huisdier. Doen we dat voor het dier, of voor onszelf? Maakt dat uit? Ook schetsten deelnemers hun ideaal voor de toekomst. Dat varieerde van een toekomst waarin dieren huisgenoot zijn en geen bezit, en waar meer ruimte is voor het dier om eigen keuzes te maken, tot een toekomst waarbij helemaal geen huisdieren meer gehouden worden, of op zijn minst in kleinere  aantallen. Een veel voorkomende droom was een toekomst waarin mensen zich goed voorbereiden op de komst van  een huisdier. Maar wat houdt dit in?   

Kon ik maar met hem praten

Je bent niet altijd klaar met degelijke voorbereiding, alle spullen in huis en jezelf goed inlezen. De praktijk kan uitwijzen dat het huisdier meer zorg en aandacht vraagt dan je vooraf had voorzien. Wat doe je dan als eigenaar? Het houden van een huisdier vraagt dan ook toewijding en flexibiliteit om met zo’n situatie om te kunnen gaan.

Een ander veelbesproken onderwerp was het leren lezen van de taal van het dier. “Mensen zeggen vaak, ‘kon ik maar met hem praten’”, noemt een van de deelnemers. Maar dieren kunnen met lichaamstaal ook veel vertellen. Daar lijken wij ons niet altijd van bewust. Het zou goed zijn als informatie hierover zichtbaar en vindbaar is, zodat eigenaren kennis kunnen opdoen over de behoeftes en taal van hun dier. Hier ligt dus niet alleen een taak voor de eigenaar, maar ook voor andere partijen.

It takes a village to raise an animal

Huisdieren zijn de afgelopen decennia steeds meer onderdeel geworden van het gezin. Een vraag daarover is of de verantwoordelijkheid voor de zorg van het huisdier alleen bij de eigenaar ligt. In de ideale wereld zou er, volgens enkele aanwezigen van de dierendialoog, een sociaal vangnet zijn voor huisdieren. Verschillende partijen kunnen daar een rol in spelen, dit begint bij buren, maar vraagt ook een bredere maatschappelijke betrokkenheid. “It takes a village to raise a child”, zo werd gezegd, “dat is ook toepasbaar op dieren.”

Eerste stappen

Iedereen kan op een eigen manier bijdragen aan het ideaalbeeld van de toekomst. “Met de dierendialoog bieden we een plek voor het delen van inzicht en het creëren van verbinding om hieraan te werken.” CenSAS vroeg de deelnemers dan ook: welke eerste stap zou jij willen zetten om je droom te bereiken? De antwoorden zijn vanaf juni terug te lezen in het publieksverslag.