‘Je hoeft geen dierenarts te zijn om pijn te herkennen’

Digitale gezichtsherkenning dankzij artificial intelligence

Computers kunnen vandaag de dag net zo goed ziekten of pijn herkennen als artsen - of soms zelfs beter. Artificial intelligence (AI) helpt bij het sneller vaststellen van diagnoses, nauwkeurigere behandelingen en beter geïnformeerde patiënteigenaren. Dierenarts Thijs van Loon is blij met deze ontwikkeling: “We gebruiken artificial intelligence om pijn bij paarden en ezels objectief te herkennen. Dat doen we aan de hand van gezichtsuitdrukkingen.”

Van Loon en zijn collega’s doen al jarenlang uitgebreid onderzoek naar pijn en pijnherkenning bij paarden en ezels. Net als bij mensen kun je aan het gezicht en de lichaamstaal van een paard of ezel aflezen of hij pijn heeft. Na een fondsenwervingscampagne van Vrienden Diergeneeskunde lanceerde Van Loon samen met Stichting De Paardenkamp de Equine Pijn- en WelzijnsApp (EPWA), een app op je mobiele telefoon waarmee je zelf deze pijnmetingen betrouwbaar kunt doen. Van Loon: “Je kunt met deze app zelf de gezondheid en het welzijn
van je paard of ezel bijhouden. De app berekent op basis van de resultaten een pijnscore van je paard of ezel. Op basis van deze pijnscore geeft de app aan wanneer het verstandig is om een dierenarts in te schakelen.” Naast het uitvoeren van pijnscores biedt de app ook een  mogelijkheid om relevante informatie over training, beweging, voeding en veterinaire handelingen bij te houden in het welzijnsdagboek. Op dezemanier kunnen eigenaren managementen gezondheidsinformatie verzamelen en koppelen.

EPWA 2.0
Na de succesvolle lancering van EPWA 1.0 is het nu tijd voor de volgende stap. In EPWA 2.0 zijn een aantal aspecten, zoals bijvoorbeeld het opslaan en delen van pijnscore-overzichten, verbeterd. Daarnaast wordt op dit moment hard gewerkt aan een trainingsmodule, waarmee het leren herkennen van gezichtsuitdrukkingen die kunnen duiden op pijn wordt ondersteund. In de huidige versie van EPWA geeft de gebruiker van de app nog aan welke scores aan de gezichtsuitdrukkingen moeten worden toegekend. In de toekomst hopen de onderzoekers hierbij
de computer te kunnen inzetten.

Samen met collega’s Remco Veltkamp en Albert Salah van het Utrecht Centre for Game Research, is Van Loon druk bezig met geautomatiseerde gezichtsherkenning – en dus pijnherkenning – bij paarden en ezels. Van Loon: “Met behulp van deep learning willen we gaan werken aan de geautomatiseerde patroonherkenning van gezichtsuitdrukkingen bij paarden en ezels. Hiervoor gaan we de computers trainen met speciale software om gezichtsuitdrukkingen bij paarden en ezels (met en zonder pijn) zo goed mogelijk te herkennen. Dat doen we met duizenden foto’s, we hebben er via de EPWA-website, De Paardenkamp en Vrienden Diergeneeskunde al veel mogen ontvangen.”

Paardenportretten op een rij
Enkele van de duizenden foto's van gezichtsuitdrukkingen van paarden die gebruikt zijn om computers te trainen op het herkennen van pijn bij paarden.
'Zelfs voor een doorgewinterde paardeneigenaar is deze app een goede aanvulling op mijn dagelijkse routine met mijn paard'

Jeanette, eigenaar merrie
“Ik heb mijn merrie al twintig jaar en denk dat ik haar door en door ken. Maar nu ze ouder wordt, is het zaak om goed in de gaten te hebben en te houden hoe het met haar gaat. Toen ik voor het eerst van EPWA hoorde, deed ik een pijnmeting, puur uit nieuwsgierigheid. Door zo intensief naar mijn paard te kijken, vielen me meer dingen op dan normaal. Ik besloot daarom vaker de pijnmeting te doen en ook het dagboek in te gaan vullen. Na verloop van tijd herkende ik patronen in training, voeding en schommelingen in het welzijn. Kortom, zelfs voor een doorgewinterde paardeneigenaar is deze app een goede aanvulling op mijn dagelijkse routine met mijn paard.”

'Om bij te houden of onze behandeling hielp, heb ik de pijnmeting van EPWA dagelijks gedaan'

Astrid, vrijwilliger op een kinderboerderij
“Als vrijwilliger, werk ik bij een kinderboerderij waar ook twee ezels staan. Toen de ezels bij ons kwamen, was er veel achterstallige zorg en een van de ezels had ernstige hoefproblemen. Om bij te houden of onze behandeling hielp, heb ik de pijnmeting van EPWA dagelijks gedaan. Zo kreeg ik overzicht in hoe het met de ezel ging qua pijn en kon ik bijhouden welke medicijnen en kruidenmengsels we gaven die bijdroegen aan het herstel. Mijn dochter heeft een verzorgpony en gebruikt nu ook EPWA. We zijn erg enthousiast over alle mogelijkheden, vooral dat wij als ‘niet professionele verzorger’ betrouwbare informatie kunnen aflezen van ons dier met behulp van deze tool.”

'Paarden hebben een specifiek patroon van hoe ze hun pijn kunnen uitdrukken'

Lucia, masterstudent Diergeneeskunde
“Ik voer als masterstudent Diergeneeskunde een onderzoek uit over chronische pijn bij paarden, onder begeleiding van Thijs van Loon. Bij dit onderzoek maken wij gebruik van pijnscores, die vergelijkbaar zijn met die van de EPWA-app. Tijdens het onderzoek is het voor mij nog duidelijker geworden hoe belangrijk het is om je patiënt te leren observeren en begrijpen. Paarden hebben een specifiek patroon van hoe ze hun pijn kunnen uitdrukken en het is heel belangrijk, zowel voor eigenaren, maar zeker ook voor (toekomstige) dierenartsen, om deze pijn signalen goed te leren waarnemen. De EPWA app is hiervoor zeker een heel geschikt ondersteuning middel.”

Dit is een artikel uit de Vetscience Nr. 6, december 2019

Vetscience