Centre for Sustainable Animal Stewardship slaat brug tussen faculteit en maatschappij

We houden van dieren, we leven met ze samen, we gebruiken ze, we passen ze aan onze behoeftes aan, we doden ze. Eigenlijk vragen we best wel veel van de dieren waarmee we samenleven. Hoe kunnen wij op een goede manier met al deze dieren omgaan? En wat is goed? Het Centre for Sustainable Animal Stewardship (CenSAS) is opgericht om op deze vragen een antwoord te vinden. CenSAS staat voor het duurzaam en verantwoord samenleven van mens en dier. Het centrum is een samenwerking tussen de faculteit Diergeneeskunde en de Animal Sciences Group van Wageningen University and Research. Franck Meijboom, hoofd van het centrum, en projectcoördinator Maite van Gerwen praten ons bij.

“Binnen de faculteit Diergeneeskunde is veel kennis over dieren aanwezig, maar tot nu toe lukte het niet altijd goed om deze kennis te koppelen aan maatschappelijke vraagstukken. En dat terwijl er veel discussies gaande zijn waar wij vanuit onze rol een belangrijke bijdrage aan kunnen leveren”, legt Franck Meijboom uit. “Samen met relevante externe partijen gaan we op een projectmatige manier met maatschappelijke vraagstukken aan de slag. Het gaat daarbij nadrukkelijk niet alleen om wetenschappelijke instellingen, maar ook om partners in het veld zoals veehouders, belangenverenigingen en fokkerijen. Onze ambitie is om lopende discussies een stap verder te brengen, of thema’s in een vroeg stadium te bediscussiëren. Opvallend is dat we zeer enthousiaste reacties uit het veld ontvangen. Er is duidelijk behoefte aan een partij die in staat is om verbindingen tussen partijen te leggen, een discussie in goede banen te leiden en deze te onderbouwen met wetenschappelijke inzichten.”

Voorbeelden

Aan wat voor soort vraagstukken moeten we eigenlijk denken? “Onderwerpen die in aanmerking komen zijn bijvoorbeeld welzijn van vleeskuikens, euthanasie, omgang met plaagdieren en de weidegang van koeien”, vertelt Meijboom. “Uit de quick scan op het thema vleeskippen komt duidelijk naar voren wat er in deze sector allemaal speelt”, licht Maite van Gerwen toe. “Een dierenwelzijnsprobleem dat door alle stakeholders wordt gezien is de voerrestrictie bij de ouderdieren die de eieren produceren waar de vleeskuikens uitkomen. De ouderdieren zijn, net als de vleeskuikens, zo gefokt dat ze snel groeien. Dit leidt tot ongewenste problemen in onder andere voortplanting en daarom krijgen zij een beperkte hoeveelheid voer. Het is aannemelijk dat deze dieren dus constant honger hebben en in hun welzijn zijn aangetast. Hoe kunnen we dit oplossen?” Meijboom voegt daaraan toe: “CenSAS kijkt daarbij ook naar achterliggende vragen, zoals de vraag wat duurzame fokdoelen zijn, waarbij deze problemen minder of niet aan de orde zijn. Dit is een onderwerp waarover we in gesprek willen gaan met onder andere pluimveefokkerijen, pluimveehouders, retail en dierenbeschermingsorganisaties.”

Plaagdieren

Onze omgang met plaagdieren is weer van een heel ander kaliber, waarbij Maite aangeeft dat zij het woord ‘plaagdier’ geen juiste omschrijving vindt omdat ze dit vindt suggereren dat dit dier standaard voor overlast zorgt. “Een wonderlijk gegeven is dat er over het algemeen strenge regels en wetten zijn met betrekking tot het doden van dieren, maar dat die voor plaagdieren, zoals ratten en muizen, niet gelden. Iedereen kan deze dieren op eigen houtje bestrijden ongeacht de, vaak dieronvriendelijke, methode die zij daarvoor hanteren”, legt Van Gerwen uit. “Het is een soort ‘black box’ voegt Franck Meijboom toe. “Een soort blinde vlek waar niemand zich echt druk over lijkt te maken. Toch raakt het onderwerp ook belangrijke thema’s zoals dierenwelzijn en One Health: de samenhang tussen mens, dier en leefomgeving. ”

Duurzame oplossing

CenSAS probeert door het samenbrengen van wetenschappelijke kennis en inzichten van externe partijen tot een zekere consensus te komen ten aanzien van bepaalde onderwerpen. Maar hoe moeten we ons dit precies voorstellen? Meijboom: “Het is belangrijk dat we doelstellingen gaan formuleren en dat we ons voorstellen waar we over een periode van tien tot vijftien jaar willen staan. Uiteindelijk gaat het erom dat we een duurzame oplossing zoeken voor een verantwoorde omgang met dieren, waar meerdere betrokkenen zich in kunnen vinden.”