Bruggen Bouwen in Regeneratieve Geneeskunde
In Utrecht is de regeneratieve geneeskunde goed georganiseerd. Het interdisciplinaire vakgebied brengt veelbelovende medische innovaties van het lab naar de patiënt. We spraken hierover met Prof. Bart Spee en Prof. Jos Malda, voorzitter en vicevoorzitter van de thematische community. Spee is bekend om zijn bijdragen aan de veterinaire pathologie en de regeneratieve geneeskunde en heeft een sterke passie voor het vinden van oplossingen voor medische problemen. Malda is een wereldwijd erkende expert in de biofabricage en regeneratieve geneeskunde, met een indrukwekkend track record in zowel fundamenteel als toegepast onderzoek.
Regeneratieve geneeskunde is een relatief jong vakgebied. Toch bestaat de Utrechtse community rondom dit onderwerp al meer dan tien jaar. “Het laat goed zien dat thematisch georganiseerde communities goed werken” begint Malda. "De nauwe samenwerking tussen verschillende onderzoeksgroepen binnen de Utrechtse Life Sciences gemeenschap is kenmerkend voor Utrecht," vult Spee aan. Een belangrijk aspect van deze samenwerking is het bevorderen van continuïteit. “Een soepele overdracht van kennis en ideeën,” noemt Malda dat.
Verbinding maak je niet alleen tussen hoogleraren
De community benadrukt sterk een bottom-up aanpak, met een focus op het ophalen van inzichten vanuit de gehele Regenerative medicine community. Spee en Malda erkennen de waarde van dit perspectief: "We werken vaak fysiek op één locatie samen. De koffiemachine, de wandelgangen, dat zijn de plaatsen waar echte interdisciplinaire interactie en innovatie plaatsvinden. Met de nieuwe inrichting van de thematische community willen Spee en Malda ervoor zorgen dat deze inzichten een plek krijgen in de Life Sciences board. Vooruitkijkend naar de functie van de community reflecteert Malda: "We blijven nadenken over hoe we kunnen blijven evolueren en inspelen op de behoeften van onze leden en de bredere gemeenschap". Een voorbeeld daarvan is dat jonge onderzoekers nu ook een plek krijgen in de community board. “Verbinding maak je niet alleen tussen de hoogleraren” zegt Malda hierover.
De regeneratieve geneeskunde bestrijkt de gehele Life Sciences en de community is dan ook bij uitstek transdisciplinair. “Door het woord geneeskunde in de titel denken mensen vaak dat het onderzoek alleen in het ziekenhuis plaatsvind” zegt Spee. Maar niets is minder waar. De humane geneeskunde en diergeneeskunde werken binnen de Life Sciences samen aan translationele oplossingen, met een cruciale rol voor fundamentele wetenschap en technologie in de bètafaculteit. Voor regeneratieve geneeskunde is ‘team science’ de standaard.
In het verlengde van deze visie wordt het Innovation Center for Advanced Therapies (ICAT) in Utrecht beschouwd als een cruciaal instrument. "ICAT is een plek waar wetenschappers en clinici samenwerken om de brug te slaan tussen onderzoek en klinische toepassingen. Met de verhuizing naar een eigen faciliteit in het verschiet, blijven we groeien en succesvol zijn," voegt Spee toe. Fysiek samenwerken is voor regeneratieve geneeskunde in Utrecht zeer succesvol gebleken om innovaties snel van de grond te krijgen. Toch zien Spee en Malda de community zeker niet als een gesloten box. Het ICAT is onderdeel van een groter, nationaal en internationaal ecosysteem. “Regeneratieve geneeskunde is een hele grote bal en daar zitten allerlei cirkels weer in, die daar deels wel in vallen en deels daarbuiten vallen en op die manier weer een extra connectie maken met de buitenwereld” concludeert Malda. “Zolang we onze ogen op de bal houden en de gesprekken over de inhoud gaan, werkt deze manier van samenwerken”.
Op de route van lab naar patiënt heb je een team aan competenties nodig
Werken aan de inhoud, daarvoor zijn zowel Malda als Spee naar Utrecht gekomen. Het overkoepelende doel om innovaties en therapieën ook écht bij de patiënt te krijgen is een belangrijke drijfveer in hun werk. “Tegelijkertijd zijn daar ook een ander soort mensen voor nodig” zegt Malda. Daarom werken wetenschappers en ondersteuners samen als een team. “Als je als onderzoeker niet in het begin nadenkt over toepassingen voor patiënten, dan kan het ook best zijn dat je halverwege of zelfs later in het proces ziet dat iets helemaal niet gaat werken” zegt Spee. Die manier van denken wordt steeds meer gemeengoed. Malda noemt Regmed XB als voorbeeld. “Daar worden belangrijke denkstappen gemaakt waarop onderzoeksagenda ’s worden afgestemd”. De combinatie van nadenken over het proces op dat niveau, met wetenschappelijke inhoud is voor zowel Spee als Malda een aantrekkelijk aspect van hun werk. Zo kunnen zij effectief de community blijven aanjagen. “En dat is een continu proces” aldus Malda.
Eén ding is zeker: de community is trots op hun unieke Utrechtse ecosysteem en de impact die ze hebben op het gebied van regeneratieve geneeskunde in Utrecht en daarbuiten. "Deze trots is merkbaar in elk aspect van ons werk, van het onderzoek op de werkvloer tot de interdisciplinaire samenwerking die ons in staat stelt om innovatie in dit opwindende vakgebied voort te zetten," concludeert Spee.