Studenten maken online tentoonstelling van kostbaar 13e-eeuws handschrift

Het oudste handschrift van Jacob van Maerlants Rijmbijbel, Koninklijke Bibliotheek België

Utrechtse masterstudenten werken samen met studenten uit Antwerpen aan een online tentoonstelling van een van de oudste en rijkst geïllustreerde Middelnederlandse handschriften: de Rijmbijbel van Jacob van Maerlant. Dit kostbare manuscript uit het eind van de dertiende eeuw bevat maar liefst 163 illustraties, uitgevoerd in verf en bladgoud.

Restauratie en digitalisering

Al decennialang is het manuscript niet meer uit de kluis van de Koninklijke Bibliotheek van België in Brussel gehaald, omdat de verf van de illustraties begon los te laten van het perkament. Deze miniaturen en margedecoraties worden nu zodanig gerestaureerd dat hun toestand niet verder verslechtert.

Bovendien kan een breed publiek het handschrift straks in hoge resolutie bekijken op de website van de Koninklijke Bibliotheek van België. Deze website zal ook achtergrondinformatie bieden over het manuscript en de context waarin het in de 13e eeuw tot stand kwam.

Moderne vertaling en toelichting

De tekstpassages bij de afbeeldingen worden vertaald naar hedendaags Nederlands door de studenten uit Antwerpen, begeleid door prof. dr. Frank Willaert. De 163 illustraties worden elk van een toelichting voorzien door de studenten uit Utrecht, onder begeleiding van dr. Martine Meuwese (Kunstgeschiedenis).

De Utrechtse studenten die aan het project meewerken, zijn: Dennis van Ark, Eline Gielen, Renske Hoff, Laurens Kleine, Rolf Lommerde, Andrea Romein, Niels de Rooij, Willemijn Rozemuller, Marly Terwisscha van Scheltinga, Isaäc Vogelsang en Nelleke de Vries.

Rijmbijbel

De Rijmbijbel van de 13e-eeuwse dichter Jacob van Maerlant bevat bijbelse geschiedenissen in versvorm en een beschrijving op rijm van de verovering van Jeruzalem door de Romeinen in de 1e eeuw na Christus; het werk telt maar liefst zo’n 35.000 versregels. De benaming Rijmbijbel, die al sinds de late Middeleeuwen wordt gebruikt, is eigenlijk misleidend: het werk is geen letterlijke berijming van bijbelteksten, maar een vrije bewerking van de Latijnse Historia Scholastica van Petrus Comestor (12e eeuw) en De bello judaico van Flavius Josephus (1e eeuw na Christus).

Dit filmpje geeft een introductie op dit bijzondere project:

Het online tijdschrift Neerlandistiek.nl besteedde ook aandacht aan dit project en aan het filmpje.