Interviews met Gloria Wekker in de Volkskrant, Trouw en NRC over diversiteitsdebat

In interviews in de Volkskrant (17 oktober), Trouw (21 oktober) en nrc.next (11 november) reageert emeritus hoogleraar Gloria Wekker als voorzitter van de Commissie Diversiteit van de Universiteit van Amsterdam (UvA) op de uitkomsten van het onderzoek dat door de commissie werd uitgevoerd, op de ontstane commotie rondom het diversiteitsdebat en de stand van zaken omtrent racisme in Nederland en de Verenigde Staten.

Commissie Diversiteit

De Commissie Diversiteit had als taak de diversiteit van de UvA te onderzoeken, en presenteerde op 12 oktober haar eindrapport. Een van de aanbevelingen van de commissie is dat we in de eerste plaats moeten leren praten over racisme, liefst op een manier die niet bedreigend en niet beledigend is. Daarnaast moet het docententeam gemengder zijn, desnoods met quota als dat nodig is. Een gevolg van het gebrek aan diversiteit is volgens de commissie dat het voor de ene student makkelijker is om een diploma te halen dan voor de andere. Wekker: "Het meritocratisch ideaal berust op een misverstand. We denken dat we een egalitaire samenleving zijn, waarin iedereen met talent het uiteindelijk wel redt. Maar we zien talent op een bepaalde manier; getalenteerde studenten zijn bijvoorbeeld mondig en hebben een grote woordenschat. Ik zeg niet dat dat fout is, maar het bevoorrecht witte mensen uit de middenklasse."

Commotie

De uitkomst van het rapport stond al weken van tevoren ter discussie in de media. De onderzoekers zouden hun werk niet goed doen, vooringenomen zijn en met de verkeerde oplossingen komen. Volgens Wekker zijn de reacties zo fel omdat diversiteit een onderwerp is dat mensen tot razernij drijft. Dat is bijvoorbeeld zichtbaar in het zwartepietendebat. Daarnaast raakt de diversiteitsdiscussie volgens Wekker aan het rooskleurige beeld dat wij als samenleving van onszelf hebben. "Het dominante discours is: wij zijn niet racistisch. Sommige mensen vinden een diversiteitcommissie om die reden overbodig."

Bewustzijn

Het diversiteitsdebat is volgens Wekker een gezamenlijk project: "Ik denk dat iedereen in Nederland met hetzelfde discours is opgevoed en dat we er dus allemaal moeite voor moeten doen daar weer vanaf te komen." Volgens de emeritus hoogleraar is er zeker nog hoop dat het de goede kant op zal gaan met de discussie over diversiteit, maar het is niet van de ene op de andere dag opgelost. In tegenstelling tot in de Verenigde Staten waar diversiteit al veel langer op de agenda staat, staan we in Nederland pas aan het begin van de discussie. Toen ze daar zelf een tijd verbleef, werden haar ogen geopend. In Nederland zijn racistische opmerkingen aan de orde van de dag, terwijl er in de Verenigde Staten mensen om ontslagen worden. Wekker pleit ervoor dat we niet kleurenblind zijn en erkennen dat er verschillen zijn, zoals in de Verenigde Staten in haar ervaring het geval is. "Een beetje daarvan zouden we hier wel kunnen gebruiken, een beetje bewustzijn dat iedereen raciaal of etnisch gepositioneerd is."