Het belang van bossen voor klimaatverandering

Carina van der Laan
Carina van der Laan is promovenda aan het Copernicus Institute for Sustainable Development

Op de klimaattop zijn gisteren afspraken gemaakt tussen 17 wereldleiders om boskap tegen te gaan en bossen te herstellen. Hopelijk  leidt dit volgende week tot een sterk klimaatakkoord waarin de rol van bossen een grote rol speelt.

Bossen  hebben namelijk niet alleen een intrinsieke waarde, en op lokale schaal allerlei belangrijke functies, zoals het reinigen van water, het reguleren van regenval en temperatuur, veiligheid en onderdak voor mens en dier. Bossen spelen ook een belangrijke rol in klimaatverandering.

Dat komt omdat bomen veel koolstof opslaan in de stam, de bladeren en de wortels. Als je bomen op grote schaal kapt of verbrandt komt die koolstof in de bomen en in de bodem vrij in de atmosfeer. Zo hebben de grote bos- en veenbranden in Indonesië in de afgelopen maanden geleid tot grootschalige uitstoot van broeikasgassen.

Groeiende behoefte wereldbevolking

Onze groeiende wereldbevolking heeft een toenemende behoefte aan voedsel, brandstof en andere producten. Daarom vindt er wereldwijd ontbossing plaats voor de grootschalige productie van o.a. palmolie, soja, rubber, hout, papier, maar ook voor de ontwikkeling van veehouderij. De negatieve effecten zijn enorm: boskap is de op één na grootste bron van broeikasgasemissies die door de mens is veroorzaakt. Het is dus noodzakelijk om manieren te vinden om aan de groeiende behoefte van mensen te voldoen en tegelijkertijd boskap tegen te gaan.

Bomen

Sterk klimaatakkoord fundamenteel

Daarom is een sterk klimaatakkoord tussen wereldleiders ten behoeve van het behoud van bossen nodig. Maar een klimaatakkoord op hoog niveau zal ook op een lager niveau opgepakt moeten worden.

Overheden moeten met elkaar, met bedrijven en met non-profit organisaties samenwerken. Het is fundamenteel dat overheden beleid aanscherpen, corruptie aanpakken en wetgeving handhaven. Bedrijven moeten zich houden aan de zero deforestation-afspraken die zij hebben gemaakt met overheden en consumenten. En non-profit organisaties zullen hun harde werken doorzetten.

Wie betaalt?

Daarnaast is de vraag: wie zal het tegengaan van boskap en het bosherstel betalen? Duitsland, Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk hebben gisteren een verhoging van hun jaarlijkse bijdrage aan de ‘belofte’ Reducing emissions from deforestation and forest degradation (REDD +) aangekondigd, mits (tropische) landen ambitieuze voorstellen van hoge kwaliteit indienen. De financiering zal pay-for-performance inhouden. Dat wil zeggen dat pas betaald wordt als de emissiereducties getoond, gemeten en gerapporteerd zijn.

Vragen voor onderzoekers

Belangrijke vragen die we ons daarna gaan stellen zijn: waar gaat landbouw nu en in de toekomst ontwikkeld worden, zodat er geen bos gekapt hoeft te worden? Op gedegradeerde gronden? Waar zijn deze gronden en hoe herstellen we deze? En als we ons richten op grootschalig bosherstel, hoe zorgen we ervoor dat de positieve effecten groter zijn dan mogelijke negatieve bijeffecten? Veel onderzoekers houden zich met deze vragen bezig.

De Indonesische overheid, en vele met hen, kan grote stappen zetten en nú beginnen, in samenwerking met de lokale organisaties en bedrijven die al veel werk verrichten. Actie en een sterk klimaatakkoord zijn nu nodig.

Carina van der Laan
Copernicus Institute of Sustainable Development

Meer informatie
Klimaatblogs